Gebruik van gewasbeschermingsmiddelen moet duurzamer

Westlanden 14.05.2013 - Gewasbeschermingsmiddelen zijn nodig om goede oogsten te kunnen halen en daarmee genoeg voedsel te kunnen produceren. Maar gewasbeschermingsmiddelen moeten wel verstandig worden gebruikt.  

Duurzaam gebruik staat voorop. In de nota van staatsecretaris Dijksma (Economische Zaken) en Mansveld (Infrastructuur en Milieu) ‘Gezonde groei, duurzame oogst’ staat het gewasbeschermingsbeleid voor de periode 2013 – 2023 beschreven.

Zuivering lozingswater verplicht

Er is de afgelopen jaren veel bereikt. Het oppervlaktewater bevat minder restanten van gewasbeschermingsmiddelen en is dus schoner geworden. Er zijn echter maatregelen nodig om het oppervlaktewater in Nederland nog schoner te maken. In de glastuinbouw wordt uiterlijk in 2016 zuivering van lozingswater verplicht en er komt voor alle boeren en tuinders een verplichte teeltvrije strook van minimaal 50 cm langs sloten. Daarnaast is professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, waaronder glyfosaat, op verhardingen vanaf 2018 niet meer toegestaan.

Zuiveringstechnieken voor glastuinbouw

In de tuinbouw kunnen technische maatregelen leiden tot forse vermindering van de verontreiniging, zoals zuivering van de water dat wordt geloosd en alternatieven voor regenwater. Er wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van deze zuiveringstechnieken voor de glastuinbouw. Zodra deze beschikbaar zijn, worden ze -uiterlijk 2016- verplicht gesteld. Dit is in lijn met het Nederlandse actieplan duurzame gewasbescherming dat eind november 2012 door het kabinet aan de Europese Commissie is verstuurd.

Teeltvrije zone langs sloten

Om de waterkwaliteit te verbeteren komt er een verplichte teeltvrije zone van ten minste 0,5 meter langs bijvoorbeeld sloten. Wanneer deze maatregel in twee jaar tijd niet voldoende vermindering van gewasbeschermingsmiddelen in het water oplevert om te voldoen aan de waterkwaliteitsdoelen, dan zal de teeltvrije zone worden verbreed tot ten minste 1-1,5 meter. De vele verschillende bepalingen op etiketten van gewasbeschermingsmiddelen over het voorkomen van het verwaaien van het middel, worden eenvoudiger.

Ondersteuning voor gemeenten bij omschakelijng naar niet-chemisch onkruidbeheer

Chemische middelen komen bij gebruik op verharding makkelijk in het het oppervlaktewater terecht en zijn dan een probleem bij het zuiveren van water tot drinkwater. Professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, waaronder het middel glyfosaat, op verhardingen in stedelijk gebied en sport- en recreatieterreinen is om die reden vanaf 2018 niet meer toegestaan.

Dit is ook een wens van de Tweede Kamer die een verbod van deze middelen voor niet-commerciële doeleinden wil. Het kabinet heeft op basis van twee onderzoeken geconstateerd dat onkruidbestrijding met niet-chemische middelen haalbaar is, en voor gemeenten betaalbaar, mits er uitzonderingen mogelijk blijven. Soms zijn er situaties dat chemisch beheer technisch onvermijdelijk is, bijvoorbeeld op moeilijk bereikbare plaatsen of bij bepaalde chemische industrie.  

Het kabinet zal gemeenten ondersteunen bij het omschakelen naar niet-chemisch onkruidbeheer van de openbare ruimte. Het gebruik van deze middelen door particulieren wordt niet verboden. Wél onderzoekt het kabinet of een eventueel verbod van onkruidbestrijdingsmiddelen op verhardingen op termijn wenselijk is. Ook worden zij beter geïnformeerd over de risico’s van onzorgvuldig gebruik via tuincentra en het verduidelijken van etiketten. Verder worden verpakkingen verkleind en komt er een verscherpte risicobeoordeling bij toelating van een middel.