Bijzondere verhalen; de ijsbaby van Wateringen

Wateringen 13.08.2017 - Voor de oudere Westlanders zal het waarschijnlijk geen nieuws zijn, maar de term ijsbaby is geen alledaags woordgebruik.

Een Westlandse dame op leeftijd vertelde deze week een gebeurtenis van 'haar ijsbaby' bijna 40 jaar geleden, waardoor Wateringen plots landelijk nieuws werd.

Het begon op een koude winterochtend in februari in 1978 bij de Wetering in Wateringen. Het had flink gevroren en de toenmalige boerin - toen zelf moeder van 3 kinderen - was in de boerderij bezig toen ze buiten geluid hoorde. Een echtpaar stapte naar binnen met een plastic vuilniszak, waarin een baby zat.

Een onbekende moeder had in de nacht van vrijdag 17 op zaterdag 18 februari haar pasgeboren baby, verpakt in een dunne plastic vuilniszak, in de nabijheid van een sloot gedeponeerd. Zaterdagochtend werd de zuigeling — een jongetje van negen pond — door vier schaatsende jongens aangetroffen.

Toen zij de plastic vuilniszak uit nieuwsgierigheid openden zagen de jongens tot hun verbazing een baby, die ondanks de temperatuur van enkele graden beneden nul, nog leefde. De vier jongens waarschuwden enkele passerende mensen, die de baby naar een in de nabijheid liggende boerderij brachten.

Daar maakte boerin Nel met haar zus Ada in allerijl een warm badje voor de vondeling klaar en verrichtten de eerste levensreddende handelingen. De rijkspolitie alarmeerde een huisarts, die bij de baby de nog aanwezige navelstreng afbond. Daarna werd de zuigeling per politiewagen overgebracht naar het Hippolitusziekenhuis in Delft.

Omdat de baby nog een behoorlijke ondertemperatuur had en er ook wat moeilijkheden met de ademhaling waren paste de arts op weg naar het ziekenhuis Delft regelmatig mond op mond beademing toe en ging de zuigeling daarna in de couveuse. Gelukkig knapte de baby al vrij snel op in het ziekenhuis en kreeg het de tijdelijke naam Joep totdat zijn moeder gevonden was. 

Het bericht werd landelijk nieuws en overal kwamen journalisten naar Wateringen om met de vier jongens en de boerin te praten. De recherche (zie foto) startte een onderzoek om de moeder te achterhalen en de Wateringse politie hield een buurtonderzoek. De baby was gevonden in een geborduurd lakentje wat misschien als aanknopingspunt kon leiden in het onderzoek, maar de moeder werd niet gevonden.

De politie was er bijna zeker van dat er sprake was van een wanhoopsdaad en wees er op dat in dit geval feitelijk niet kon worden gesproken van „te vondeling leggen". Het kind werd immers op een afgelegen plaats gedeponeerd, vlak bij een oude vuilnisbelt en verpakt in een vuilniszak. Wèl werd er in de wijde omgeving geschaatst.

Burgemeester F. K. Langemeijer van Wateringen deed op 22 februari officieel aangifte van de geboorte van het jongetje. Het kind kreeg de door de Haagse officier van Justitie mr. De Wit bedachte naam, Dick IJsbrand van de Wetering.

Zijn eerste naam dankte het vondelingetje, dat in het Delftse Sint Hippolytusziekenhuis door het verplegend personeel Joep werd genoemd, aan één van de vier jongens die hem op het ijs vonden, Dick v.d. Salm. IJsbrand is afgeleid van de barre weersomstandigheden en Wetering slaat zowel op de sloot waar het kind was neergelegd als op de plaatsnaam Wateringen.

V.l.n.r. George Frauwenfelder, Alex Melet, Ferry Frauwenfelder en Dick v.d Salm

De vier Haagse jongens, die de vondeling zaterdagmorgen ontdekten bezochten eerder hun „beschermeling" in het ziekenhuis. De in totaal zeven tips die de politie binnen kreeg leverden niets op. 'Voor een inwoonster uit Wateringen waren het ook minder prettige dagen, want zij werd aanvankelijk verdacht van het te vondeling leggen van de baby,' zo vertelt Nel, 'maar dat bleek later niet te kloppen.' 

De zussen Nel en Ada kwamen op uitnodiging van de VARA op de landelijke televisie in het programma van Sonja Barend waar ze hun verhaal mochten vertellen. 'Een onvergetelijke gebeurtenis, maar het was ook wel hectisch met al die media.'

Nadat duidelijk werd dat de ouders van het kereltje niet te achterhalen waren, boden tientallen mensen aan om de vondeling te adopteren; dat is uiteindelijk gebeurd. De dames hebben IJsbrand daarna nooit meer gezien of gesproken, toen op advies van de politie. Nel koestert nog wel stille hoop dat ze hem ooit ontmoeten mag. Ze heeft nog een heel plakboek met alle krantenknipselen bewaard uit die tijd waarvan de foto 's gebruikt zijn voor dit artikel.

'Laatst kwam ik iemand tegen in een winkel, die tikte me aan en vroeg; 'Jij was toch die vrouw van die ijsbaby?' 'Ze was het na al die jaren nog niet vergeten, is dat niet bijzonder? Ik zal het ook nooit meer vergeten.'

Bron Nidaa.nl, Telegraaf, Het Vrije Volk, Nel