MOL Europe B.V. schikt met OM voor 8 ton wegens corruptie

Poortugaal 12.01.2018 - Het container bedrijf MOL (Europe) B.V. uit Poortugaal (hierna: MOL Europe) heeft een door het Openbaar Ministerie (hierna: OM) aangeboden transactie

in de vorm van betaling van 832.169 euro aanvaard. Het OM verwijt MOL Europe betrokkenheid bij niet-ambtelijke omkoping en valsheid in geschrift, gepleegd in twee West-Afrikaanse landen, Ghana en Ivoorkust.

Uit onderzoek blijkt dat MOL Europe betrokken was bij het betalen van steekpenningen aan werknemers van bedrijven in Ghana (vanaf 2005) en Ivoorkust (vanaf 2010) in de periode 2005-2015. De steekpenningen zouden zijn betaald voor het verkrijgen van vrachten voor containerschepen, varend voor het moederbedrijf van MOL Europe, Mitsui O.S.K. Lindes Ltd. (hierna: MOL). Na 2013 zouden die steekpenningen zijn afgedekt met valse facturen in de kostenadministratie, onder andere bij lokale agenten in Ghana en Ivoorkust.

Internationale strijd tegen corruptie
Corruptie wordt internationaal bestreden. Door de internationale aanpak wordt duidelijk gemaakt dat corruptie niet wordt getolereerd en dat er hoge straffen worden opgelegd.

MOL Europe maakt onderdeel uit van een beursgenoteerde bedrijf MOL, gevestigd in Japan. MOL Europe was namens MOL tot augustus 2015 verantwoordelijk voor de handel met containerschepen tussen Europa en West-Afrika.

Bedrijven die in Nederland zijn gevestigd horen zich aan de Nederlandse wetten en regels te houden, ook bij handel in het buitenland. Het Nederlandse OM treedt op tegen in Nederland gevestigde bedrijven die dat niet doen.

Start onderzoek
Het onderzoek door de FIOD onder leiding van het Functioneel Parket is begin 2016 gestart naar aanleiding van een melding door de Belastingdienst. MOL Europe heeft meegewerkt aan dit onderzoek en heeft de gegevens uit haar interne onderzoek ter beschikking gesteld aan het OM. De containerhandel tussen West-Afrika en Europa was in augustus 2015 al beëindigd.

Uit het onderzoek komt naar voren, dat tussen 2005 en 2015 een totaalbedrag van 168.381 euro is betaald aan werknemers van klanten in Ghana, zonder dat de werkgevers van de werknemers dat wisten. Hetzelfde geldt voor Ivoorkust, waar tussen 2010 en 2015 een totaalbedrag van 112.812 euro is betaald. De werknemers van de klanten ontvingen de betalingen in ruil voor vrachten voor schepen die vertrokken vanuit West-Afrika. De betalingen aan de werknemers liepen via lokale dochtermaatschappijen. De betalingen werden lokaal gedaan en kwamen voor rekening van het moederbedrijf, maar MOL Europe keurde de betalingen (commercieel) goed. Dat wil zeggen: zij keek of de betalingen binnen de financiële marges vielen en als dit zo was gaf zij er haar goedkeuring aan.

De betalingen van steekpenningen zouden na een waarschuwing van de externe accountant van MOL Europe zijn stopgezet, maar zijn weer hervat omdat de omzet daalde. De betaling van steekpenningen werd na 2013 verhuld door middel van valse facturen.

Ernstige feiten
De geconstateerde strafbare feiten zijn ernstig. Valsheid in geschrift ondermijnt het vertrouwen dat we moeten kunnen stellen in documenten. Juist in een situatie waarin de externe accountant zijn zorgen heeft geuit omtrent verrichte verdachte betalingen ondermijnt valsheid in geschrift, door het verhullende karakter, de controlemogelijkheden door die externe accountant.

Corruptie tast de vrije marktwerking aan en vormt een bedreiging voor de internationale stabiliteit. Omgekochte werknemers kiezen niet uitsluitend voor wat het beste is voor een werkgever, die kiezen ook voor wat goed is voor de eigen portemonnee. Anderen worden daar de dupe van. Er klinken geluiden dat in sommige sectoren of in sommige landen alleen zaken kunnen worden gedaan als steekpenningen worden betaald. Bedrijven moeten niet aan het betalen van steekpenningen willen meewerken. Alleen zo kan corruptie wereldwijd worden gestopt.

Passende afdoening Het OM ziet de betaling van 832.169 euro als een passende afdoening voor het bedrijf.

Het geld dat MOL Europe indirect heeft verdiend door de in Nederland strafbare corruptie (via dividenden) wordt geraamd op in totaal 32.169 euro. Dat wordt ontnomen, omdat misdaad niet mag lonen.

Voor de straf kijkt het OM naar de ernst van de feiten en naar de persoon van de verdachte. MOL Europe heeft meegewerkt aan het onderzoek van de FIOD en heeft de bevindingen gedeeld. De West-Afrika-Europa lijn (waar de omkoping grotendeels aan is gerelateerd) is in 2015 al opgeheven. Het bedrijf wil afrekenen met het verleden en wil voorkomen dat in de toekomst wederom strafbare feiten worden gepleegd. Er zijn ook op mondiaal niveau compliance maatregelen genomen binnen het concern om te borgen dat omkoopbetalingen worden beëindigd en niet (wederom) worden hervat.

Corruptie en valsheid in geschrift ziet het OM als ernstige strafbare feiten. De feiten hebben gedurende een lange periode plaatsgevonden. De kern van het verwijt ligt in deze zaak bij het zoeken naar een manier om de als omkoping te kwalificeren betalingen te hervatten en deze te verhullen in de administratie door het gebruik van valse documenten. Daarom ziet het OM, naast de ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel, een boete van 800.000 euro als passend.

Natuurlijke personen
Het OM heeft gekeken naar mogelijkheden om natuurlijke personen te vervolgen. Er is niet gebleken dat individuele werknemers of managers zelf voordeel hebben genoten. Van de personen die mogelijk betrokken waren bij de corruptiepraktijken in Ghana en Ivoorkust, heeft niemand de Nederlandse nationaliteit en/of is nog werkzaam voor MOL Europe of in Nederland.