Kennisdeling en financiering speerpunten voor de verdere ontwikkeling van aardwarmte

 's-Gravenzande 21.11.2014 - “Om te komen tot een versnelling van de energietransitie moeten er zo snel mogelijk oplossingen komen voor de financiering van aardwarmte”,...

zo hield wethouder Theo Duijvestijn (economische zaken) van de gemeente Westland de 250 aanwezigen gisteren voor op een landelijk congres over energietransitie en aardwarmte in ‘s-Gravenzande. De gemeente Westland organiseerde dit congres in samenwerking met het Platform Geothermie.

Naast een andere inzet van SDE-subsidie noemde Duijvestijn nieuwe vormen van garantiestelling, financiering van projecten in een veel groter collectief, institutionele beleggers en Europese regelingen als mogelijke oplossingsrichtingen. Aardwarmte wordt door de gemeente Westland gezien als het perfecte alternatief voor fossiele brandstoffen. “Belangrijk is dat er zo snel mogelijk een boring komt naar de Trias-aardlaag, omdat met het potentieel aan warmte in deze aardlaag aan ongeveer 70 % van de Westlandse warmtevraag kan worden voldaan”, aldus de wethouder. Tegelijkertijd sluit de gemeente ook zonne- en windenergie, biomassa, WKK’s en restwarmte uit de havens niet uit. Duijvestijn waarschuwde dat naarmate de gemeente meer onafhankelijk wordt van fossiele brandstoffen, het essentieel is dat er voldoende en betaalbare CO2 beschikbaar is voor de glastuinbouw.

Lessen

Op het congres waren ondernemers in de glastuinbouw aanwezig, maar ook veel andere belangstellenden die direct of indirect met aardwarmte en energietransitie te maken hebben. Onderwerpen zoals beleid, techniek, financiering, uitvoering en ontwikkelingen op het gebied van energietransitie en aardwarmte in binnen- én buitenland kwamen aan de orde. Er werd gekeken naar al lopende projecten en de lessen die daaruit te leren zijn.

De internationale context van de energietransitie en –verduurzaming werd geschetst door Lucia van Geuns, zelfstandig energieadviseur met ervaring in de olie-en gasindustrie en de (moeizame) transitie naar een duurzame energiehuishouding. Zij gaf aan dat de nog aanwezige fossiele brandstoffen steeds moeilijker winbaar zullen zijn. Verder wees ze op de geopolitieke consequenties van een te grote afhankelijkheid van fossiele energie uit landen met een instabiel karakter.

Buitenlandse ervaringen

Hoewel het Nederlandse bedrijfsleven en vooral de (glas)tuinbouw veel ervaring opdoet met aardwarmte, is er met name van de Duitsers nog veel te leren. De heer Thorsten Weimann, voorzitter van het Wirtschaftsforum Geothermie, de Duitse vereniging van aardwarmtebedrijven en de toeleveranciers, ging in zijn voordracht in op de ervaringen die in Duitsland zijn opgedaan. Meerdere lokale (gemeentelijke) energiebedrijven in met name Zuid-Duitsland zijn voor de warmtevoorziening aan hun klanten deels overgegaan op aardwarmte. Hij gaf aan dat in Duitsland de investeringen voor de infrastructuur (met name warmtenetten) voor rekening van de overheid zijn, zodat het bedrijfsleven daarop kan aanhaken.

Inbreng vanuit leveranciers en adviseurs

Kennis vanuit de toeleveranciers is belangrijk voor de verdere ontwikkeling en kostenreductie in de aardwarmtesector. Will Vallejo, manager bij Schlumberger, ging dan ook in op de ontwikkelingen in andere landen en hoe deze in Nederland toe te passen zijn. Met name op het gebied van boorvloeistoffen, cementering, meetmethodes en pompen zijn er veel vorderingen gemaakt.

Aan de afsluitende paneldiscussie namen Paul van Steekelenburg (financieel directeur Harting Holland en betrokken bij VOF Geothermie de Lier), Nico van Ruiten (voorzitter LTO Glaskracht Nederland), Patrick Zwaan (sectormanager Tuinbouw Rabobank) en Victor van Heekeren (voorzitter Platform Geothermie) deel. Zij benadrukten het belang van risicobeheersing en verzekeringen voor de financierbaarheid. Met name het verzekeren van het lange-termijn-risico op warmteproductie zou een belangrijke volgende stap kunnen zijn in verlaging van de eigen-vermogenseisen van de banken. Want financiering is hét grote knelpunt voor de uitrol. De business-cases zijn goed en er is voldoende kapitaal in de markt, maar het ontbreekt aan voldoende ‘vroeg geld’: eigen vermogen of investeringssubsidies. Victor van Heekeren pleitte in dat kader voor een zogeheten GIS: Geothermie Investerings Subsidie.

Alom was er lof voor de Rabobank die tot nog toe als enige bank de financiering van de aardwarmteboringen voor haar rekening neemt. “Maar deelname van andere banken juichen we zeer toe. Gráág zelfs”, zo zei Patrick Zwaan.

Naast een belangrijke rol voor de overheden om de innovaties in aardwarmte te blijven ondersteunen, benadrukten de panelleden het belang van een brede kennisdeling door standaardisatie, het gebruik maken van ervaringen van elkaar en anderen (buitenland, olie- en gassector, leveranciers) en het opdoen van nieuwe kennis. Voor dit laatste is recent de Kennisagenda Aardwarmte opgezet.