Overzicht ziekteverzuim in 2020

Nederland 28.05.2021 - Het ziekteverzuim onder werknemers van bedrijven en overheid is in 2020 gestegen tot 4,7%, het hoogste sinds 2003.

Dit betekent dat van elke duizend te werken dagen er 47 werden verzuimd wegens ziekte. In 2019 was het verzuim nog 4,4%. Net als de twee jaren ervoor was het verzuim in de zorg het hoogst. Werknemers gaven het vaakst aan te verzuimen vanwege griep of verkoudheid. Ruim 2 procent van de werknemers gaf aan te hebben verzuimd met klachten die werden veroorzaakt door het coronavirus.

Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers uit de kwartaalenquête ziekteverzuim en de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van CBS en TNO.

Met 5,5% was het ziekteverzuimpercentage in 2000 en 2001 het hoogst sinds de start van de kwartaalenquête ziekteverzuim in 1996. Sindsdien is het verzuim gedaald. In 2014 bereikte het ziekteverzuim met 3,8% het laagste niveau, waarna het weer toenam.

Ziekteverzuim in de zorg blijft hoog
In 2020 was het ziekteverzuim onder werknemers met 6,4% het hoogst in de zorg. In 2019 was dit nog 5,7%. Het ziekteverzuim in de zorg is altijd bovengemiddeld geweest, en sinds 2018 is het verzuim in deze bedrijfstak het hoogst. Vooral in de verpleeg-en verzorgingstehuizen werd er veel verzuimd vanwege ziekte: 7,7%, tegen 6,8% in 2019. In de welzijnszorg zonder overnachting (onder andere thuiszorg en maatschappelijk werk) was het verzuim 6,7%. De horeca kende in 2020 de sterkste toename: 3,7%, tegen 2,7% een jaar eerder. Niet eerder nam het verzuim in de horeca in één jaar tijd zo sterk toe.

Laagste verzuimpercentage in de financiële dienstverlening
Alleen in de financiële dienstverlening lag het verzuim door ziekte in 2020 onder de 3 procent. Ook in de specialistische zakelijke dienstverlening was het verzuim met 3,1 procent laag, evenals in de bedrijfstak informatie en communicatie (3,2 procent). In alle drie de bedrijfstakken bleef het verzuim door ziekte nagenoeg onveranderd ten opzichte van 2019. Tot 2018 was het ziekteverzuimpercentage vrijwel elk jaar het hoogst bij het openbaar bestuur. Vanaf 2018 was het verzuim in de zorg het hoogst, en vanaf 2019 kwamen de waterbedrijven en het afvalbeheer erbij in de top 3 van bedrijfstakken met het hoogste verzuim. In 2020 waren het openbaar bestuur (5,1%) en het onderwijs (4,8%) de enige bedrijfstakken waar het ziekteverzuimpercentage was gedaald ten opzichte van een jaar eerder.

Sterkste toename verzuim onder kleinste bedrijven
Het ziekteverzuimpercentage is steevast het laagst bij de kleinste bedrijven, maar nam bij deze bedrijven met minder dan 10 werknemers wel het sterkst toe: van 1,7% in 2019, naar 2,8% in 2020. De laatste keer dat het ziekteverzuim bij de kleinste bedrijven zo hoog was, was in 2002. Bij de middelgrote bedrijven is het ziekteverzuim toegenomen tot 4,4% (3,8% in 2019). Grote bedrijven (met 100 werknemers of meer) kenden een verzuim van 5,4%, tegen 5,2% een jaar eerder.

Griep of verkoudheid vaakst reden voor verzuim
De kwartaalcijfers over ziekteverzuim worden bepaald aan de hand van een enquête onder bedrijven. Daaruit is echter niet af te leiden met welke klachten werknemers verzuimen. In de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA), uitgevoerd door CBS en TNO, worden werknemers wel bevraagd over de klachten waarmee ze de laatste keer hebben verzuimd, eventueel langer dan een jaar geleden. Verreweg de meest voorkomende klacht waarmee werknemers tussen de 15 en 75 jaar verzuimen, is griep of verkoudheid. In 2020 gaf 30% van alle werknemers aan zich met dergelijke klachten wel eens te hebben ziekgemeld. Na griep of verkoudheid werden rugklachten, psychische klachten en buik-, maag- of darmklachten (alle 5 procent) ook relatief vaak genoemd als reden voor verzuim. Bijna een kwart (24%) van alle werknemers gaf aan nog nooit te hebben verzuimd.

Verzuim door het coronavirus
Van alle werknemers gaf in 2020 ruim 2% aan te hebben verzuimd met klachten die werden veroorzaakt door het coronavirus (zoals klachten aan luchtwegen en verkoudheidsklachten), en dat dit is bevestigd met een test. Van alle bedrijfstakken was de groep werknemers die verzuimde vanwege coronaklachten met bijna 4% het grootst in de zorg. Ook in het onderwijs en in de handel was dit met 3% bovengemiddeld hoog. In de landbouw, de informatie en communicatie, en bij financiële instellingen (alle 1%) was het verzuim met klachten die werden veroorzaakt door het coronavirus relatief laag.