Schuldpositie van de gemeente Westland

Geplaatst door Westlanders.nu op 02-04-2013 12:46 - Gewijzigd op 02-04-2013 13:11

Westland 02.04.2013 - De fractie Westland Verstandig heeft het College in een op 4 maart 2013 ontvangen brief vragen gesteld over de opbouw van de langlopende en kortlopende schulden vanaf 2006 tot en met heden.  

Naast de genummerde vragen (1 t/m 15) zijn er in de ontvangen brief ook nog enkele aanvullende vragen in de inleidende tekst verweven. Deze vragen zijn apart opgenomen met de nummers 16 e.v. Na een korte inleiding beantwoorden wij de vragen.

Ingevolge het bepaalde in artikel 26 van uw "Reglement van Orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de Raad", beantwoorden zij deze vragen als volgt:

Inleiding

De door Westland Verstandig gestelde vragen over de schuldpositie kunnen niet los worden gezien van twee belangrijke uitgangspunten.

Ten eerste hanteren gemeenten op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (hierna BBV) het zogenoemde lasten en baten-stelsel, terwijl het Rijk het kasstelsel toepast. In het kasstelstel leidt iedere uitgave automatisch tot een last voor de begroting. Dit wijkt af van het lasten en baten-stelsel dat de gemeenten hanteren, o.a. op de volgende onderdelen:

  • Voor grondexploitaties geldt de regel: de kost gaat voor de baat uit. Gemeenten verwerken de kosten voor ontwikkeling/bouwrijpmaken als verhoging van de verkrijgingsprijs (dus geen effect op de begroting).
  • Investeringen worden aan de jaren toegerekend waarvoor zij nut hebben. Dit brengt met zich mee dat gemeenten investeringen geleidelijk in de vorm van rente en afschrijvingen ten laste van de begroting mogen brengen. Investeringen in het kasstelsel zijn daarentegen in het jaar van uitgave in één keer een last voor de begroting. 

Ten tweede hebben gemeenten voor het uitvoeren van de door hun gemeenteraad vastgestelde begroting financiële middelen nodig. Voor zover een gemeente niet zelf beschikt over voldoende financiële middelen dienen deze middelen geleend te worden. Voor de gemeente Westland is een financieel solide beleid een belangrijk uitgangspunt en dat impliceert een structureel sluitende begroting. Het is zaak dat we als gemeente onze uitgaven structureel, dus over een langere periode, kunnen betalen uit de inkomsten. Uitgaven hebben daarbij ook betrekking op het betalen van de rente op leningen. Westland is goed in staat om de verschuldigde rente en aflossingen over haar leningen te betalen.

Gemeenten kennen daarbij een systeem van totaalfinanciering. Dit betekent dat er geen directe relatie bestaat tussen een investering en de daarvoor benodigde financieringsmiddelen. De gemeente Westland hanteert hierbij de volgende principes:

  • Er wordt pas geleend als de eigen middelen niet meer toereikend zijn.
  • De leningen worden zo goed mogelijk afgestemd op de toekomstige liquiditeitsstromen van de gemeente. (Op korte- en lange termijn).
  • Het belang van een evenwichtige financiering met een lange termijnvisie wordt continu meegenomen. (Beheersing renterisico op langere termijn).
  • Er wordt gemeentebreed optimaal gebruik gemaakt van het matchen van tegengestelde liquiditeitsstromen (d.w.z. uitgaven en inkomsten).

 

De schulden en reserves moeten in relatie worden gezien tot onze bezittingen. Feitelijk vertegenwoordigen de bezittingen, zoals investeringen en gronden, de  waarde waartegen (in het verleden) gefinancierd is met eigen vermogen (reserves) en vreemd vermogen (schuld). Daarbij is het belang dat er een goede verhouding is tussen de schulden en het bezit. Deze verhouding is 49% (peildatum 31-12-2011). Met de financiering zijn investeringen gedaan, zoals in de openbare ruimte, waartoe u als raad heeft besloten met het vaststellen van de begrotingen in de afgelopen jaren.

Een gemeente kan maar beperkt gebruik maken van het lenen op korte termijn (korter dan een jaar) in verband met bepalingen in de wet FiDO. Als de schuld op korte termijn te veel oploopt moet deze worden omgezet naar een langlopende lening.

Op deze wijze bereikt de gemeente een optimale financiering waarbij ook het renterisico op de langere termijn wordt beperkt.

Vraag 1

Waarop komt de totale langlopende en kortlopende schuld van Westland uit eind 2013 (langlopende schuld langer dan één jaar en kortlopende schuld korter dan één jaar)?

Antwoord

Wij hebben deze vraag geïnterpreteerd als zijnde gericht op de bankschulden van de gemeente. In de presentatie hebben we aansluiting gezocht bij de informatie die bij uw raad al bekend was. In de begroting 2013 hebben wij de volgende standen gepresenteerd voor 31-12-2012 (€ 305,9 mln.) en 31-12-2013 (€ 279,5). Voor wat betreft de korte bankschuld is voor ons de kasgeldlimiet maatgevend; voor 2013 bedraagt deze € 19,1 mln. We hebben de stand ultimo 2012 en ultimo 2013 nog excl. de effecten van de renteconversie gepresenteerd, omdat op dit moment in het kader van de voorbereiding van de Voortgangsrapportage CWP en de begroting 2014 een actualisatie plaats vindt van de verschillende ramingen. We zullen u dan nader kunnen informeren over de actuele stand waarbij de effecten van de renteconversie zijn meegenomen. Zie ook bijlage 1.

Vraag 2

Kan uw College een opgave doen van het verloop van de langlopende en kortlopende schulden vanaf 2006 tot en met heden? Onder langlopende schulden worden mede begrepen overlopende passiva en de voorzieningen. Laatstgenoemde posten maken volgens de bestaande boekhoudregels deel uit van de schuld. Gaat ook uw College daarvan uit?

Antwoord

Zie voor het verloop van de schulden (met inachtneming van de bij vraag 1 geduide interpretatie van de vragen) vanaf 2006 tot heden bijlage 1.

In art. 41 BBV staat: ”onder de vaste passiva worden afzonderlijk opgenomen het eigen vermogen, de voorzieningen en de vaste schulden, met een rentetypische looptijd van één jaar of langer”. Voorzieningen vallen dus niet onder het begrip vaste schulden. Bij voorzieningen geldt dat er onzekerheid bestaat over de omvang en het tijdstip van opeisbaar worden van de schuld of over de omvang en het tijdstip van het ontstaan van de last.

Transitorische passiva vallen blijkens art. 47-49 van het BBV onder de vlottende passiva.

Vraag 3

Kan uw College aangeven hoeveel vanaf 2006 jaarlijks de schuld als aandeel van de

exploitatiekosten bedraagt? Hoeveel bedraagt per inwoner de schuld?

Antwoord

Zie voor de (bank)schuld als aandeel van de exploitatielasten en het (bank)schuldbedrag per inwoner bijlage 1. Een veel gebruikt en belangrijk kengetal in het kader van schuldpositie is de verhouding schulden t.o.v. bezittingen. Een schuld kan in absolute zin hoog lijken terwijl als je het afzet tegenover het bezit een heel ander beeld kan ontstaan. Per 31 december 2011 bedroeg de langlopende schuld € 277 mln. De balanswaarde aan vaste activa en grondbedrijf bedroeg € 566 mln. De langlopende schuld bedroeg dus 49% van de balanswaarde vaste activa en gronden. Gezien het belang van dit kengetal is dit voor de jaren 2006 t/m 2013 in bijlage meegenomen.   

Vraag 4

Welke concrete aflossingsplannen heeft uw College door bijvoorbeeld op korte termijn gemeentebezit dat niet nodig is voor de uitvoering van de publieke taak af te stoten? Zijn er plannen om dit eventueel versneld te laten plaatsvinden?

Antwoord

In het dekkingsplan behorend bij de begroting 2011 heeft de raad besloten tot een meerjarige taakstelling verkoop vastgoed. In totaal bedraagt deze taakstelling intussen € 4,8 mln. Hoewel de aanleiding tot deze taakstelling niet in eerste instantie lag bij een verlaging van de schuldpositie kan deze daar wel aan bijdragen. In het algemeen is de lijn van ons college ook om te af te stoten wat verkoopbaar is en om niet-verkoopbare objecten op een andere wijze rendabel te maken.

De schuldpositie houdt ook verband met onze grondpositie. Door de economische recessie neemt onze grondpositie minder snel af dan eerder was voorzien. Zodra de situatie normaliseert zal de schuldpositie dalen.

Vraag 5

Ieder kwartaal levert de Gemeente Westland bij CBS cijfers aan over de balansstand van schulden en vorderingen. Kan uw College de bij CBS aangeleverde gegevens over de laatste vijf jaar beschikbaar stellen?

Antwoord

Wij kunnen de gegevens zoals die bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn aangeleverd voor de jaren 2008 - 2011 beschikbaar stellen. (Zie de bijlagen bij deze brief.) De gegevens voor het boekjaar 2012 zullen in de maand juli 2013 beschikbaar zijn. Overigens kunnen de gegevens per kwartaal fluctueren en zijn – als gemiddelde over de aangegeven periode - met name de gegevens die aan het CBS voor de jaarrekening worden aangeleverd relevant (de kwartaalgegevens zijn beschikbaar). Overigens verschilt de eindstand 2008 en 2009 van het CBS met de eindstand 2008 en 2009 als opgenomen in bijlage 1. We zijn in bijlage 1 uitgegaan van de standen volgens de vastgestelde jaarrekening 2009 en 2010. We verwijzen u verder naar pagina 205 respectievelijk pagina 215 uit deze jaarrekeningen voor de toelichting.

Vraag 6

Welke condities zijn gecreëerd om de schuld te laten afnemen (dan wel te stabiliseren)?

Antwoord

We voeren – zoals we bij vraag 4 ook hebben aangegeven – in het kader van de taakstelling op vastgoed een actief beleid waar het gaat om het afstoten van gemeentelijke eigendommen die verkoopbaar zijn en het rendabel maken van niet-verkoopbare objecten.

Daarnaast hebben we een aparte treasuryfunctie die op basis van een liquiditeitenplanning

dagelijks de geldstromen monitort en op basis daarvan de financiering inregelt tegen de zo gunstig mogelijke condities. Door de economische recessie neemt onze grondpositie echter minder snel af dan eerder was voorzien. Zodra de situatie normaliseert zal de schuldpositie dalen.

Vraag 7

Kan het College een overzicht geven van de hoogte van de kort- en langlopende schulden van Westland vanaf 2006 tot heden? Kan aangegeven worden of de openstaande geldleningen zijn aangewend voor investeringen/consumptie?

Antwoord

Zie voor de hoogte van de kort- en langlopende schulden vanaf 2006 bijlage 1 (nog steeds met inachtneming van de bij vraag 1 geduide interpretatie van de vragen) .

Zoals in de inleiding is toegelicht kent de gemeente een systeem van totaalfinanciering. Dit betekent dat het negatieve saldo (totaal van alle betalingen minus alle ontvangsten) wordt gefinancierd. De financiering heeft dus geen directe relatie met een investering of de aankoop van een stuk grond maar deze wordt vanuit het totaal van uitgaven en ontvangsten bekeken..

In de periode 2006 t/m 2011 nam de totale schuld toe met € 116 mln en nam de boekwaarde op de balans van de vaste activa (investeringen) en de gronden toe met € 232 mln.

Vraag 8

Welk effect hebben de grondexploitaties/investeringsprogramma’s (direct of indirect of via de gebonden partijen) op de hoogte van de totale uitstaande schuld?

Antwoord

In onze memo aan uw raad d.d. 3 oktober over de stresstest hebben wij reeds aangegeven dat de schuldpositie van de gemeente mede is bepaald door de investeringen in gronden (zoals bv. de Westlandse Zoom).

Vraag 9

Tot welk bedrag kan de Gemeente Westland bij BNG of andere bankinstelling gelden lenen?

Antwoord

Er is geen directe beperking van het bedrag dat de gemeente kan lenen. Wel is er een kasgeldlimiet tot ca. 20 mln. (vergelijkbaar met een rekening/courantpositie) Daarboven is de gemeente verplicht om te financieren met langlopende geldleningen. Daarnaast zijn er 2 indirecte beperkingen die een rol kunnen spelen:

  1. Sluitende exploitatiebegroting
    De gemeente moet zorgen voor een sluitende exploitatiebegroting. De rentekosten dienen dus door de gemeente te kunnen worden opgebracht.
  2. Renterisiconorm
    Door de Minister van Financiën is een renterisiconorm aangegeven. Het doel is dat op deze wijze gemeenten hun leningenportefeuille zo moeten spreiden, dat de te lopen renterisico’s gelijkmatig over de jaren worden verspreid. Het renterisico dat wordt gelopen bij herfinanciering van de aflossingen wordt zo beperkt. De jaarlijkse aflossingen mogen volgens deze norm niet meer bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Deze norm is voor gemeente Westland € 45 mln. euro. We blijven hier ruimschoots onder: bijvoorbeeld in 2012 waren de aflossingen € 21 mln. en de verwachte aflossingen voor 2013 is € 34 mln. Deze stijging laat zich voor een belangrijk deel verklaren door de aflossing van de financiering van de boeterente.

Vraag 10

Welk effect heeft het uitvoeren van projecten waarvoor de gelden (gedeeltelijk) gereserveerd zijn op de totale schuld?

Antwoord

Dit is afhankelijk van de liquiditeitspositie van de gemeente. In de eerdergenoemde perspublicatie hebben wij aangegeven dat de reserves – zoals de regels voorschrijven – niet op de bank staan, maar als ‘eigen vermogen’ op onze balans.

Vraag 11

Kan uw College onze visie bevestigen dat ook bijvoorbeeld de kosten van het nieuwe gemeentehuis indien het al zover zou komen, hetgeen onze fractie uiteraard niet hoopt, dat die ook weer geleend moeten worden bij de BNG en dat daardoor de totale schuld oploopt?

Antwoord

Bij vraag 10 hebben wij aangegeven dat onze reserves niet als een apart potje op een bankrekening staan. Dit geldt ook voor de reserve nieuwbouw gemeentehuis. Ook deze maakt deel uit van het systeem van totaalfinanciering dat de gemeente kent.

Dit betekent dat het een eventueel saldo (totaal van alle betalingen minus alle ontvangsten) wordt gefinancierd.

Vraag 12

Bent u het met onze fractie eens dat ook al zijn gelden gereserveerd, zoals in dit geval de bouw van een nieuw gemeentehuis, die gelden niet daadwerkelijk “op de plank liggen”, doch –in het meest optimale geval- zijn terug te vinden in gemeentelijke activa?

Antwoord

Het klopt dat de gelden niet daadwerkelijk op de plank liggen, maar deze staan te allen tijde tegenover gemeentelijke (vaste en vlottende) activa. Dit is de gangbare systematiek bij alle gemeenten (zie ook de perspublicatie december 2012).

Vraag 13

Worden de aflossingen op totale schuld bij de BNG opnieuw geleend of worden die afgelost uit binnengekomen gelden? 

Antwoord

Zoals in het algemene gedeelte is uitgelegd kent de gemeente een systeem van totaalfinanciering. Dit betekent dat het negatieve saldo (totaal van alle betalingen minus alle ontvangsten) wordt gefinancierd. In de betalingen zitten ook de aflossingen begrepen.

De financiering heeft geen directe relatie met de aflossingen. Of en wanneer er een langlopende lening moet worden aangetrokken hangt af van het totale financieringsplaatje. (totaal betalingen en ontvangsten) Overigens gaan we uit van een min of meer gelijkblijvende investeringsbehoefte de komende jaren en een als gevolg daarvan noodzakelijke herfinanciering van de aflossingen.

Vraag 14

Kan uw College exact aangeven welk bedrag bijgeleend is moeten worden om de BNG tot de renteconversie zoals deze recentelijk is uitgevoerd, te bewegen? Kan uw College nogmaals de berekening maken zoals die in het Raadsvoorstel van eind 2012 is gemaakt op basis van op dat moment voorlopig bekende cijfers? Hoe is het uiteindelijk exact financieel afgewikkeld? Welk rentepercentage en welk bedrag is bijgeleend?

Antwoord

Op 7 november 2012 is onderstaande transactie met de BNG afgesloten.

De exacte bedragen zijn als volgt:

Aflossing lening

Bedrag

Rente %

Aflossing L.40.101826 restlooptijd ong. 24 jaar

 €156.679.251,42

4,55%

Verschuldigde boeterente

€  38.849.247,10

 

 

 

 

Financiering aflossing en boeterente

Bedrag

Rente %

Nieuwe lening BNG Looptijd ong. 24 jaar onder gelijke voorwaarden (aanname in voorstel was 2,1%)

€156.679.251,42

2,14%

Boeterente: Lening Lineair, 5 jaar, kw. betaling 

€  38.849.247,10

1,05%

 

In 2012 heeft de renteconversie vanaf de transactiedatum 7 november 2012 al geleid tot een voordelig renteresultaat van ca. € 282.000.

Vraag 15

Welke concrete maatregelen worden genomen om de schuldpositie af te bouwen?

Antwoord

Zie antwoord vraag 6 

Hieronder zijn de aanvullende vragen opgenomen die verweven zijn in de inleidende tekst van de brief van Westland Verstandig.

Vraag 16

Wij vragen ons af welke maatregelen genomen worden door uw College om te voorkomen dat de schulden verder zullen stijgen.

Antwoord

Zie antwoord vraag 6

Vraag 17

De vraag is dan ook of eventuele overschotten/voordelen die zich voordoen, bijvoorbeeld lagere verliezen op grondexploitaties of een hogere algemene uitkering dan verwacht en alle overige baten met een incidenteel karakter, worden aangewend om de schuldenlast te verminderen.

 

Antwoord

Overschotten of voordelen die zich voordoen in de lopende uitgaven en inkomsten leiden binnen het kader van begrotingsevenwicht tot een uiteindelijk positief jaarresultaat.

Een positief jaarresultaat wordt conform de BBV toegevoegd aan de reserves en vormt een kapitaalinkomst en vermindert hierop in principe de behoefte aan externe financiering.

Vraag 18

Voorts is de vraag of tegenvallers ten opzichte van de begroting als eerste worden ondervangen door aanvullende bezuinigingen en niet door het verhogen van de schuldenlast. 

Antwoord

Het gaat hier om verschillende grootheden. Een lening is geen dekking voor een begrotingstekort.

Indien er tegenvallers zijn in begroting zal er uitgaande van een solide begrotingsbeleid, net als voorgaande jaren, via de voortgangsrapportage en het CWP, de raad voorstellen worden gedaan tot bezuiniging. De uiteindelijk door de raad vastgestelde begroting zal dan vervolgens vertaald worden naar de benodigde financieringsbehoefte

Vraag 19

Voorts zal bezien moeten worden of het huidige rendement op de financiële activa –bijvoorbeeld de aandelen Bank Nederlandse Gemeenten of andere activa- door gedeeltelijke verkoop kan worden verbeterd. Is een afweging gemaakt tussen verkoop en het huidige dividendrendement?

Antwoord

Het feit dat wij aandelen bezitten van bedrijven wordt in eerste instantie bepaald door het gegeven dat het gaat om publieke nutsvoorzieningen. Wij achten het van belang om als aandeelhouder ten behoeve van de Westlandse burgers en bedrijven invloed te kunnen uitoefenen op het beleid van de betreffende bedrijven.

Deze zijn bij de vier genoemde partijen onder zeer specifieke voorwaarden verhandelbaar waarbij alleen een andere gemeente of de organisatie deze aandelen kan overnemen.

De aandelen (financiële activa) zijn op grond van de geldende voorschriften gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. In het kader van de totaalfinanciering kijken we ook naar het rendement wat met verkoop van aandelen behaald kan worden in relatie tot het dividendrendement. Dit geeft het volgende beeld:

Deze aandelen (financiële activa) zijn:

 

                                                                          Boekwaarde ult. 2012                 Uitkering 2012   

Aandelenbezit BNG                                        €                       733.000            €             347.000

Aandelenbezit Evides                                    €                    5.396.000            €          1.816.000   

Aandelenbezit Westland Infra                        €                       784.000            €        11.232.000

Aandelen HVC                                                €                           5.900            €             275.000   *

(* De uitkering van HVC betreft een vergoeding voor de door de gemeente verstrekte garanties.)

Vraag 20

Is onderzocht of het scherper sturen op kasstromen de financieringsbehoefte kan terugbrengen en zo kan bijdragen aan het verlagen van de schuld en dus een besparing op de rentelasten?

Antwoord

De financieringsbehoefte wordt bepaald door de begrotingsprogramma’s. De programma’s genereren kasstromen (betalingen en ontvangsten). Op basis van deze toekomstig verwachte kasstromen (liquiditeitsplanning) wordt de financiering door onze treasuryfunctie zo goed mogelijk afgestemd. Er wordt zo optimaal mogelijk gebruik gemaakt van het matchen van tegengestelde liquiditeitsstromen gemeentebreed. Op deze wijze wordt voor de gemeente een optimale financiering bereikt.

Wij gaan er vanuit uw vragen met deze brief te hebben beantwoord.

Burgemeester en wethouders van Westland,

de secretaris,                       de burgemeester,

 

M. van Beek

J. van der Tak

 

Reacties ((geen reacties geplaatst))

Nog geen reactie geplaatst

Plaats een reactie

U bent vrij om te reageren met behoud van respect en fatsoen. Kleineren is not done. Alle geplaatste reacties worden een paar keer per dag nagekeken en zijn niet direct zichtbaar. Dus even geduld aub.

Reanimatiecursus op woensdagavond 8 april - Ter Heijde Beachrun op vrijdag 31 mei - Sterrenhemel bekijken tot dinsdag 2 april - Leftovers en The Guardians in De Muziekzolder Maasdijk - Paaszangdienst op zondag 31 maart - Cursus massage en aanraking bij kanker - Dit weekend afsluiting Beneluxtunnel voor groot onderhoud - Marketing en communicatie medewerker - Voorjaarsconcert Rotterdam aan Zee 'All you need is love" - Productie medewerker Bleiswijk - Manager werk en dienstverlening - Opening horeca de Brink en kofferbakverkoop - Struintochten in Van Dixhoorndriehoek op 30 maart - Beelden van straatroof bij San Franciscosingel - Parttime Administratief Medewerker - Lezingen meidagen 1940 rond slag om Hoek van Holland en Staelduinse bos - Paasconcert door Jaap Kroonenburg - Mijn positieve gezondheid in spelvorm - Sales Support - Kerkenvisie vastgesteld voor het Westland - Boeken- en documentatiebeurs Documentatiegroep ’40-’45 - Gezocht: plannen die in aanmerking komen voor de Adriaan Dessingprijs 2024! - Vrachtwagenchauffeur karton - Productiemedewerker fulltime - Publieksexcursie "Parachutistenwandeling" 14 april 2024 - Verkoopmedewerker kookwinkel gezocht! - Makkelijk Scoren is Terug! - Activiteiten in Ter Heijde in maart - Technisch Corporate Recruiter - Werkplaatsmonteur - Corporate Recruiter - Paasspeurtocht op 2e Paasdag in het Staelduinse Bos - Leren omgaan met rouw en verlies - 1 maart a.s. start inschrijving A Local Swim Westland - Meewerkend voorman/-vrouw Dienstverlening - Productiemedewerker omgeving Oegstgeest - ‘In The Heat Of Battle’ voor 113 Zelfmoordpreventie - Vogelexcursies 2024 in Midden Delfland - Logistiek magazijn medewerker - Industriedeur Monteur - Tour de France Femmes 2024 op 12 augustus in de regio - Maaimachinist - Monteur beveiligingstechniek - Man vermist na ongeluk Professor Gerbrandyweg - Het belang van effectieve werving en selectie en de rol van account manager jobs - Expositie Johan van der Helm - 200 jaar KNRM tentoonstelling door heel het land - Dit is hoe jouw onderneming succesvol wordt - Facilitair medewerker - Junior Project Manager