Bijzondere Kruikiuskaart weer terug bij Delfland

Delfland 21.11.2019 - De Kruikiuskaart is bijzonder omdat de broers Nicolaas en Jacob Kruikius met de beperkte hulpmiddelen van die tijd een kaart van het gebied van Delfland maakten

die in nauwkeurigheid en gedetailleerdheid niet onderdoet voor de huidige topografische kaarten. “We zijn heel blij dat dit waardevolle en bijzondere cultureel erfgoed weer terug is”, aldus Manita Koop, hoogheemraad van Delfland. Op 21 november 2019 heeft zij de Kruikiuskaart onthuld, samen met Pieter-Jan Hofman lid van de verenigde vergadering van Delfland en initiatiefnemer van het tentoonstellen van de kaart. De kaart was langere tijd gearchiveerd vanwege de eerdere verbouwing van het Gemeenlandshuis.

Door de nauwkeurigheid en gedetailleerdheid van de kaart is een schat aan gegevens bewaard gebleven over de geografische situatie binnen het Hoogheemraadschap van Delfland in de 18e eeuw. Alle watergangen, waterwerken, wegen, paden, percelen, bebouwing, steden, dorpen, gehuchten, polders, ambachten die er toen waren, zijn op de kaart ingetekend. Opzienbarend is dat de hoofdstructuur van watergangen en waterkeringen binnen Delfland sindsdien niet wezenlijk veranderd is.

Het maken van de kaart

Hoe de gebroeders Kruikius te werk zijn gegaan bij het maken van de kaart, is niet bekend. Waarschijnlijk werd er een meetketting en de Hollandse cirkel, een instrument voor landmeters in die tijd, gebruikt om met de techniek van driehoeksmeting de afstanden en coördinaten te bepalen. In het veld werden schetsen gemaakt van de ligging van de objecten en deze werden thuis in het net uitgewerkt. Nicolaas en Jacob Kruikius zijn in totaal 2.857 dagen bezig geweest met het opmeten van het hele gebied.

Vooruitziende blik

In 1701 gave de toenmalige dijkgraaf en hoogheemraden van Delfland de opdracht voor het maken van de kaart. Zij wilden een nieuwe overzichtskaart van het beheergebied met de belangrijkste waterwerken voor het heffen van belasting. De broers Kruikius haalden de dijkgraaf en hoogheemraden over een zeer gedetailleerde kaart van het gebied te maken die ook voor decoratieve doeleinden gebruikt kon worden. Ze bleken hierin een vooruitziende blik te hebben: tot op de dag van vandaag is de kaart een veelgevraagd item.

De kaart die bij Delfland hangt, is vermoedelijk eind 19e eeuw gedrukt vanaf de originele koperplaten uit 1712.