Inkomsten in landbouwsector licht gestegen

Nederland 20.12022 - De inkomsten van de landbouwsector in 2022 waren 1,9% hoger dan een jaar eerder.

---

De dierlijke productie daalde tegelijkertijd licht (0,7%) terwijl de plantaardige productie met 3,4% een relatief sterke afname liet zien. De afzetprijzen namen gemiddeld toe, maar de kosten stegen ook. Dit blijkt uit een eerste raming van de landbouwinkomsten van het CBS en Wageningen Economic Research.

In 2022 lag de landbouwproductie 2,1% onder het niveau van een jaar eerder. De productie van de akkerbouw steeg, die van de veehouderij nam iets af en die van de tuinbouw daalde aanzienlijk. Door de gemiddeld hogere afzetprijzen met 21%, steeg de productiewaarde van de landbouw met 18,4% naar € 36,2 miljard.

De waarde van de goederen en diensten die nodig zijn voor de landbouwproductie (het verbruik) steeg vergeleken met een jaar eerder met 24,2%. De subsidies en coronacompensaties namen met 31,3% af. Ondanks de hogere productiewaarde lieten de inkomsten door hogere kosten en de afbouw van de coronacompensatie met 1,9% een beperkte toename zien. Als de inkomstenontwikkeling wordt gecorrigeerd voor inflatie (4,6% in 2022) en rekening wordt gehouden met de daling van het arbeidsvolume (0,9%), daalden de (reële) landbouwinkomsten per arbeidsjaar in 2022 met 1,7%.

Hogere kosten kunstmest, mengvoer en energie
Vooral de kosten van kunstmest, energie en mengvoeder waren in 2022 fors hoger dan een jaar eerder. De prijzen voor gas en elektriciteit stegen zelfs met meer dan 200%. De grote stijging van de energieprijzen werd veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne en het verbod op import van Russisch gas. Dit had vooral effect op de glastuinbouw.

Melkprijs fors hoger
De dierlijke productie (volume) nam in 2022 vergeleken met een jaar eerder met 0,7% af, de gemiddelde afzetprijs steeg met 37,6%. De waarde van de dierlijke productie steeg daardoor met 36,7%.

De melkprijs lag dit jaar jaar 47,5% hoger dan een jaar eerder. De melkproductie nam met 1% toe; de stijging vond vooral in het tweede halfjaar plaats. Toen namen de Europese zuivelprijzen sterk toe en woog de prijsstijging van rauwe melk op tegen de gestegen kosten van bijvoorbeeld mengvoeder. De productiewaarde van melk, die goed is voor de helft van de productiewaarde van de veehouderij, steeg tot bijna € 8 miljard.

Export vee afgenomen met uitzondering van varkens
Veehouders voerden in 2022 bijna evenveel beesten bij de slachthuizen aan als een jaar eerder maar de export nam af. Het productievolume van bijna alle landbouwdieren daalde maar dat van varkens steeg. Evenals in 2021 mocht Duitsland niet exporteren naar China vanwege de uitbraak van Afrikaanse varkenspest in het oosten van Duitsland. Door krapte op de markt resulteerde dit wel in een hogere export van varkens door Nederland en hogere afzetprijzen (22,8%).

Toename prijzen en oogst van graan
De productie (volume) van de plantaardige sector in Nederland daalde in 2022 vergeleken met het jaar daarvoor met 3,4%. Daarnaast namen de gemiddelde afzetprijzen van plantaardige producten toe met 8,5%. Hierdoor steeg de productiewaarde tot € 16,4 miljard.

In de akkerbouw steeg de productie het laatste jaar met 6,1%. Door de oorlog in Oekraïne en de blokkade van de graanexport door Rusland hebben graanproducenten in Nederland hun areaal en productie sterk vergroot (34,2 procent). Door de schaarste stegen ook de graanprijzen met 28,2%. De oogst van aardappelen nam ondanks de droogte toe tot ver boven het vijfjarige jaargemiddelde. De droogte leidde tot minder aardappelziekte en er werd geïrrigeerd. De aardappelprijzen stegen ook fors.

De productie van de tuinbouw daalde met 5,5%. Groentetelers zagen hun productie met 5,4% afnemen. Deze daling werd gecompenseerd door hogere afzetprijzen voor verse groenten (16,5%). De productiewaarde van verse groenten steeg met 10,2%. Groentetelers konden de sterke stijging van de energieprijzen voor een groot deel doorrekenen in hun afzetprijzen.

Afname productie van sierteeltproducten
De sierteeltproductie, die goed is voor bijna de helft van de productiewaarde van de plantaardige sector, daalde in 2022. De productiewaarde van bloemen en planten was € 500 miljoen lager dan een jaar eerder. De productie daalde met 6,7% doordat producenten van bloemen onder glas de productie tijdelijk stillegden als reactie op de zeer hoge aardgasprijzen.

De prijzen van sierteeltproducten bleven ongeveer gelijk door de stagnerende vraag naar bloemen. Door de gestegen inflatie kochten consumenten minder bloemen, wat een dempend effect had op de prijzen.