Gemeenten willen snellere aanpak uitbuiting van arbeidsmigranten

Westlanden 22.10.2022 - Arbeidsmigranten in Nederland leven vaak in erbarmelijke omstandigheden. Ze worden op zowel wat betreft werken als wonen uitgebuit.

Dit is al ruim tien jaar bekend en er is meerder keren alarm geslagen, maar er verandert weinig. Journalistiek onderzoeksplatform Pointer volgde de hele zomer acties van politie en gemeenten om de misstanden te bestrijden.

Instanties hebben grote moeite met het structureel aanpakken van werkgevers en huisvesters die misbruik maken van de kwetsbare positie van arbeidsmigranten. “Ik zie dat de overheid de laatste tien jaar te veel achterover heeft geleund en het te veel aan de markt heeft overgelaten”, erkent minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip.

Twee jaar geleden kwam het rapport “Geen Tweederangsburgers” uit van Emile Roemer, die namens het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten aanbevelingen gaf om de positie van arbeidsmigranten te versterken. De hele Tweede Kamer heeft de aanbevelingen van Roemer omarmd, maar de gemeente Den Haag merkt daar nog weinig van. In sommige buurten wonen twee keer zoveel arbeidsmigranten dan ingeschreven, maar de gemeente heeft weinig zicht op die grote groep

Wethouder Martijn Balster vertelt dat Den Haag grote moeite heeft om mensen die misbruik maken van de kwetsbare positie van arbeidsmigranten aan te pakken: “Ik heb geen instrumenten om werkgevers en uitzendbureaus fundamenteel aan te pakken. Ik ben heel hard bezig om het Rijk in beweging te krijgen, maar ik vind dat het twee jaar naar Roemer veel te langzaam gaat. Er gebeurt te weinig”.

Ook de gemeente Rotterdam laat weten: “We zijn actief met het Rijk in gesprek om haast te maken met twee aankomende wetten: de Certificeringsplicht voor uitzendbureaus en de wet Goed Verhuurderschap. We vinden echt dat deze wetgeving te lang op zich laat wachten en roepen het kabinet op om haast te maken.”

Boetes
Gemeenten kunnen pandjesbazen boetes opleggen als ze bijvoorbeeld te veel mensen in een huis laten wonen, maar die boetes maken over het algemeen weinig indruk. Slechte werkgevers komen bijna nooit voor de rechter. Warner ten Kate, Officier van Justitie mensenhandel, ziet dan ook dat hij daardoor de misstanden bijna niet kan aanpakken. “Bij arbeidsuitbuiting is een een hoge graad van bewijs nodig. Die wordt niet gehaald, maar er is toch sprake van misstanden. Die zijn juridisch gezien niet te betitelen als uitbuiting, maar ze zijn wel ernstig.” Ten Kate erkent aan Pointer dat malafide uitzendbureaus nu nog vaak hun gang kunnen gaan: “Dat klopt. Ik zal de laatste zijn die dat ontkent.”

Nationaal Rapporteur Mensenhandel Conny Rijken vindt het teleurstellend dat al zo lang bekend is dat de kwetsbaarheid van arbeidsmigranten wordt misbruikt en er bijna niets verandert. Volgens haar worden buitenlandse werknemers nog altijd minderwaardig behandeld in Nederland: “Het geeft aan dat er te weinig wil is om het structureel aan te pakken. Er is een groot economisch belang om arbeidsmigranten naar Nederland te halen. Het gaat om de winst, maar dat gaat ten koste van arbeidsmigranten.”

Meer hierover te zien bij Pointer, zondagavond om 22:10 op NPO2.