Huidige situatie Wmo hulp in Westland

Westland 23.01.2020 - Op 4 november hebben B&W vragen ontvangen van de fractie Westland Verstandig over zorgen om Wmo-hulp aan inwoners die hulp nodig hebben.

Ingevolge artikel 42 van het Reglement van Orde informeren zij u als volgt.  

Inleiding
Westland Verstandig hield op 31 oktober jl. een avond voor belangstellende inwoners over de situatie in Westland over de huishoudhulpuren. Die avond spraken twee ervaringsdeskundigen over de huidige situatie in Westland. 

Het College is per 1 januari jl. gestart met het zogenaamd herindiceren van de 1.700 huishoudens die huishoudhulp hebben. Al vanaf het begin bleek dat het knarste en piepte en dat er fouten gemaakt werden en dat grote onrust teweeg gebracht werd bij de doelgroep, te weten degenen die Wmo-huishoudhulpuren hadden. Dankzij politieke druk werd gestopt met het herindiceren, maar inmiddels heeft de wethouder Zorg weer bekend gemaakt dat hij gewoon doorgaat op de oude basis, zij het dat hier en daar een aanpassing plaatsvond.

De totale kosten van de operatie zijn € 1.7 miljoen aan extra ambtenaren en inmiddels zijn we een duur Radar-rapport verder, in welk rapport overigens wel staat dat de gemeente forse fouten gemaakt heeft. Nu wil men doorgaan en heeft men aangekondigd dat in veel gevallen alleen maar een telefonisch keukentafelgesprek gaat plaatsvinden en voorts dat tot en met 2020 de tijd genomen wordt voor de herindicering. 300 oude gevallen zoals deze al vóór het stoppen van de herindicering waren beetgepakt, worden verder aangepakt en daar moet voor het einde van het jaar een beschikking gegeven worden. 

Er wordt niet op uren geïndiceerd, maar op een schoon huis. Dit laatste is in strijd met de wet en ook de rechters hebben inmiddels de gemeenten die dat doen op de vingers getikt. Ook zal dat bij de gemeente Westland het geval zijn en het College heeft al aangekondigd dat in geval van bezwaar overleg gaat plaatsvinden met degenen die bezwaar gemaakt hebben om alsnog tot een regeling te komen. Blijkbaar wil men de gang naar de rechter voorkomen omdat de rechter de gemeente in het ongelijk zal stellen.

Daarnaast heeft de wethouder tijdens de commissievergadering aangegeven dat toch ook wel naast het criterium schoon huis en de daarvoor geldende tredes ook wel weer uren in de besluiten zullen worden opgenomen, maar die mededeling is nergens op gebaseerd en zal ook niet in de praktijk zo uitwerken.

Vraag 1
Klopt het dat Westland normaliter, uitgaande van de landelijke cijfers, 2.700 Wmo-huishoudens zou moeten hebben en er in feite 1.700 zijn? 

Antwoord 1
Wij kunnen de door u benoemde cijfers niet plaatsen. Wel hebben wij de volgende gegevens van www.waarstaatjegemeente.nl beschikbaar. De gegevens over Westland zijn door de Gemeente Westland zelf aangeleverd in het kader van de Gemeentelijke Monitor Sociaal Domein.  

Uit bovenstaande tabel blijkt inderdaad dat gemeente Westland met het aantal huishoudens met een maatwerkarrangement WMO onder het landelijk gemiddelde zit.  Een conclusie trekken op basis van deze cijfers is pas mogelijk nadat ook de voorliggende voorzieningen (zoals via Vitis en organisaties via het Sociaal Plein) en de bevolkingsopbouw (bijvoorbeeld aantal senioren) zijn meegenomen. 

Vraag 2
Als dit zo is, leidt dit voordeel dan niet tot een wat meer coulantere benadering? 

Antwoord 2
Iedere Westlandse inwoner krijgt de Wmo- voorziening die nodig is op basis van de door de raad vastgestelde verordening.  

Vraag 3
Klopt het dat de bedragen die vanuit het Rijk aan de gemeente voor de Wmo betaald worden gebaseerd zijn op het landelijk gemiddelde van 2.700 en klopt het ook dat de gemeente geld overhoudt uitgaande van de van het Rijk ontvangen gelden en de gelden die aan Wmo-hulp worden verstrekt? 

Antwoord 3
De gemeente kreeg voor de uitvoering van hulp bij het huishouden t/m 2018 een integratie- uitkering van het Rijk. Vanaf 2019 is deze uitkering opgegaan in de algemene uitkering en is het voor de gemeente niet meer mogelijk om precies te achterhalen hoeveel ze voor deze taak ontvangt van het rijk. Voor beide uitkeringen geldt dat deze vrij besteedbaar zijn. De integratie- uitkering en de algemene uitkering worden verdeeld volgens een objectief verdeelmodel. De verdeling is afhankelijk van bijvoorbeeld maatstaven als aantal inwoners of aantal jongeren. De verdeling wordt niet gebaseerd op een gemiddelde van het aantal huishoudens met een maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden.  

Wanneer naar de realisatie 2018 wordt gekeken dan kreeg de gemeente per saldo ongeveer € 0,7 mln. meer dan het uitgaf voor de Wmo. Dit overschot wordt vanwege de 3D-ontschotting binnen het sociaal domein besteed. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een subsidie voor de algemeen toegankelijke voorziening De Vereeniging waardoor minder mensen gebruik hoeven te maken van een maatwerkvoorziening. Voor het gehele sociale domein was er een tekort in 2018.  

Vraag 4
Klopt het dat als enkel het schoon huis-criterium wordt aangehouden in beschikkingen en gebruik gemaakt wordt van tredes, dit door de bestuursrechter in alle gevallen zal worden vernietigd omdat de bestuursrechter van oordeel is dat inwoners aanspraak kunnen maken op een concreet aantal uren? 

Antwoord 4
Het zogenaamde ‘schoon huis’-criterium wordt ingevuld aan de hand van het Wmo-beleid. In het Wmo-beleid zijn normen ingevoerd die, afhankelijk van de mate van zorg en hulp die in het huishouden nodig is, een zo concreet mogelijke invulling gegeven van die zorg en hulp in het kader van het ‘schoon huis’-criterium. In rechtelijke uitspraken is geoordeeld dat dit een correcte wijze van beschikken is, mits deze normen op objectieve en onafhankelijke wijze tot stand zijn gekomen door middel van een normenkader. De Centrale Raad van Beroep heeft het normenkader van Bureau HHM en KPMG in de uitspraak van 10 december 2018 positief (dat wil zeggen als onafhankelijk en deugdelijk) beoordeeld. Dit betekent dat gemeenten een dergelijk normenkader mogen gebruiken. De gemeente werkt in H4 verband aan dit normenkader. Er heeft hierover een RIA plaatsgevonden op 6 januari 2020. 

Vraag 5
Klopt het dat het College van oordeel is dat de huishoudhulpuren niet bestemd zijn voor het maken van een praatje en ook niet bestemd zijn voor een signaleringsfunctie bij inwoners die hulp nodig hebben? 

Antwoord 5 
De Wmo hulp bij het huishouden heeft ook een signaleringsfunctie. Het maken van een praatje tijdens een kopje koffie is mogelijk. De wens van de cliënt is daarbij leidend.

Vraag 6
Is het College het met de fractie van Westland Verstandig eens dat de onrust en het ongenoegen wat de gehele operatie met zich mede brengt, zeker gezien de financiële winst, maar ook de kosten die aan de hele operatie verbonden zijn, eigenlijk tot de conclusie moet leiden dat het oude systeem gewoon gehandhaafd dient te blijven en wellicht hier en daar bijsturing moet plaatsvinden? Dus geen operatie van alle 1.700 huishoudens, maar een smarte actie die veel minder kost en ook veel minder ingrijpend is en ook tot meer tevredenheid bij de doelgroep leidt. 

Antwoord 6
Met de H4 Inkoopvisie Ondersteuning 2019-2022 is door de raad besloten tot een resultaatgerichte werkwijze. Op basis hiervan heeft ook de aanbesteding plaatsgevonden. Vervolgens is de resultaatsturing opgenomen in de door de raad vastgestelde verordening Wmo gemeente Westland 2019.  Het oude systeem van PxQ kan niet worden gehandhaafd. Voor herinvoering van het PxQ systeem is een nieuwe aanbesteding nodig.  

Vraag 7
Waarom kiest het College voor deze moeilijke weg, terwijl een groot aantal gemeenten in Nederland al zijn teruggekomen op deze wijze van handelen omdat het te veel onrust geeft bij mensen die het betreft? 

Antwoord 7
Het college wacht de evaluatie van de resultaatsturing af en neemt op basis daarvan een besluit. Deze evaluatie verwachten wij rond de zomervakantie met u te kunnen delen. 

Vraag 8
Ziet het College de Vitis-cliëntondersteuner als onafhankelijk gezien de subsidierelatie gemeenteVitis? 

Antwoord 8
Inwoners van Westland hebben de keuze tussen verschillende vormen van cliëntondersteuning. Cliëntondersteuning door vrijwilligers (zoals bijvoorbeeld de ouderenbonden deze leveren) of cliëntondersteuning door professionals (zoals bijvoorbeeld Vitis deze levert).

Als mensen kiezen voor cliëntondersteuning door een professional, zal deze organisatie altijd worden gefinancierd door de gemeente of door de mensen zelf.  De welzijnsadviseurs van Vitis staan –als één van de mogelijke vormen van cliëntondersteuning- organisatorisch los van de gemeente en daarom acht het college de onafhankelijkheid gewaarborgd