Is gemeente Westland melkkoe van ICT leveranciers?

Westland 19.10.2015 - Westland Verstandig heeft afgelopen tijd geconstateerd dat de gemeente Westland steeds meer problemen krijgt om de digitale dienstverlening op orde te krijgen.

Zo zijn er voorbeelden van onvoldoende afspraken met ICT-leveranciers, zoals voldoen aan de landelijke normen en de eisen, die de gemeente zelf stelt. Voorbeelden zijn de website van de gemeente en applicaties in het sociale domein. Ook valt op in de recent ontvangen begroting 2016-2019 dat de gemeente niet inspeelt op landelijke ontwikkelingen, zoals de generieke digitale infrastructuur (gestart in tweede helft 2014) en de digitale agenda 2020 van de VNG, waarover in juni jl. is besloten. 

Ook staat letterlijk in deze begroting als risico en ontwikkeling dat “De gemeente is afhankelijk van ICT-leveranciers om ook lokaal de digitale dienstverlening tijdig te kunnen implementeren.” Verder is daar te lezen “in verband met de schaarste aan formatie en middelen kan de ontwikkeling van de digitale dienstverlening concurreren met de nieuwe taken in de persoonlijke dienstverlening. Dit geldt vooral voor de nieuwe taken in het sociaal domein (3D).” Dat roept bij Westland Verstandig de vraag op of wel de juiste prioriteiten worden gesteld, in de wetenschap dat (bijv.) veelvuldig door College van B&W en vergezeld van gemeente ambtenaren naar het buitenland wordt gereisd en dat fors geïnvesteerd wordt in ‘nieuwe stenen’ voor ambtenaren.  

“Gegijzeld door de softwareboer”

Op 17 oktober jl. stond er in NRC Handelsblad het artikel met de veelzeggende titel “Gegijzeld door de softwareboer” . Het artikel gaat in op de resultaten van een onderzoek, een enquête onder Nederlandse gemeenten, gesprekken met ambtenaren en experts, en interne documenten, waaruit een beeld naar boven komt van een disfunctionele markt die door leveranciers maximaal wordt benut. En van gemeenten die de situatie door onkunde, gewenning of hulpeloosheid grotendeels op haar beloop laten. Gevolg: gemeenten geven onnodig honderden miljoenen per jaar te veel uit, schatten deskundigen. ICT-systemen zijn niet up-to-date, digitale dienstverlening aan burgers blijft achter. 

Er zijn veel gemeenteambtenaren die zich schamen voor hun eigen rol in het verzieken van de markt. „We hebben ons als gemeenten veel te veel tegen elkaar laten uitspelen”, zegt een hoge gemeenteambtenaar met jarenlange ervaring met één van beide leveranciers. „We laten ons paaien met een pilotje dit en kortinkje dat. Het is een blamage dat we het niet beter kunnen regelen.” Uit de enquête stijgt in veel commentaren diepe frustratie op, maar ook berusting: „Je bent in feite geen klant maar een inkomstenbron die moet betalen en verder niet moet zeuren.” En: „Gemeenten zijn een melkkoe, en die moet niet rennen, liefst ook niet denken of iets willen, maar braaf stilstaan, gras vreten en melk geven.”

Het in de inleiding geschetste beeld van Westland lijkt veel overeenkomsten te vertonen met het beeld in genoemde artikel. 

Dit leidt tot de volgende vragen:

-Heeft de gemeente kennis genomen van het artikel in NRC Handelsblad van 17 oktober jl.  en meegedaan aan de daar genoemde enquête? 

-Welke van problemen die in dat artikel geschetst worden, zijn ook (in bepaalde mate) van toepassing op Westland? Graag toelichten.

-De gemeente Westland maakt gebruik van de GEMMA Softwarecatalogus . 

Welke van die applicaties  gebruikt de gemeente Westland?  Graag daarbij aangeven bij welke pakketten er nog compliance problemen zijn en zo ja, welke?

-Gebruikt de gemeente ook nog andere pakketten? Zo ja, welke? 

-Hoeveel kosten zijn in 2014 en naar verwachting in 2015 gemoeid in de gemeente met software (ontwikkeling/inkoop, implementatie, testen, beheer, onderhoud, licenties, opleiden van beheerders en gebruikers van alle software)? 

-Wat is de gemiddelde tariefstijging van pakketten van de huisleverancier en die van andere leveranciers op basis van een representatieve steekproef? 

-Welke van die applicaties draaien op gemeentelijke hardware en welke ‘staan in een cloud’? Globaal toelichten. 

-Op welke wijze gaat het College verder sturen op de digitale dienstverlening en daarvoor noodzakelijke ICT, zodat aansluiting geborgd wordt  op landelijke afspraken (standaarden, normen, generieke infrastructuur)? Zijn daarvoor kostenramingen, planningen beschikbaar te stellen? 

-Wordt daarbij gestuurd op compliancy aan die afspraken en het  terugdringen van de afhankelijkheid van ICT-leveranciers? Op welke wijze? Graag toelichten. 

-Heeft het College vanwege het perspectief van kostenbesparing, duurzaamheid en informatieveiligheid (cybersecurity) overwogen om i.p.v. zelf een nieuwe computercentrum op te zetten, samen te werken met andere overheidsorganisaties, zoals bijv. ook al door het Rijk gebeurt met de Rijkscloud  ende spin-off in het hoger onderwijs?

-Wat zijn vanaf 2018 de geraamde kosten van de centrale gemeentelijke computerservices per jaar?  

De fractie van Westland Verstandig verzoekt u de vragen binnen de daarvoor gestelde termijn schriftelijk te beantwoorden.

Hoogachtend,

Leo Geubbels

Namens de fractie Westland Verstandig

[2] Zie https://www.softwarecatalogus.nl/

[3] Zie https://www.softwarecatalogus.nl/pakketten

[4] Zie http://www.rvo.nl/actueel/nieuws/halvering-energiegebruik-datacenters-door-rijkscloud