Verbod op lachgas per 1 januari 2023

Westlanden 15.11.2022 - Het heeft lang op zich laten wachten en veel schade en zwaar tot dodelijk letsel in het verkeer teweeg gebracht, maar per 1 januari is een lachgasverbod van kracht.

Vanaf die datum staat lachgas op lijst II van de Opiumwet, wat betekent dat het dan onder andere verboden wordt om lachgas binnen of buiten het grondgebied van Nederland te brengen, te verkopen of te hebben. Het doel van het verbod is om recreatief gebruik terug te dringen en het aanbod te beperken. Het professioneel gebruik van lachgas voor medische en technische doeleinden blijft wel toegestaan, net als het gebruik van lachgas als toevoeging aan voedingsmiddelen.

Minister Yeşilgöz-Zegerius: “Het lachgasverbod helpt de politie enorm in de handhaving. Met het verbod wordt het lachgas bij je hebben - het bezit - op zich zelf al strafbaar. Hierdoor kan de politie eerder optreden. Nu is dat pas mogelijk op het moment dat iemand lachgas gebruikt en zorgt voor overlast of levensgevaarlijke situaties in het verkeer (zoals vorig jaar aan de Noordlandseweg in 's-Gravenzande).  Met het verbod kan de politie straks direct in actie komen als iemand niet-beroepsmatig lachgas in zijn bezit heeft en ballonnen met gasflessen in de auto heeft liggen. Zo kunnen we hopelijk ongelukken voorkomen.”

De politie is blij met het verbod, maar er moet nog veel geregeld worden. Flessen lachgas Willem Woelders, portefeuillehouder drugs: ‘We zijn voorstander van het verbod op lachgas, want het biedt de collega’s meer handvatten om ertegen op te treden. Op dit moment kan dat alleen in de gemeentes die lachgas in de APV strafbaar hebben gesteld.’

Het verbod helpt de politie enorm bij de handhaving. Het bezit van lachgas wordt straks strafbaar. Op dit moment kan de politie pas iets doen als iemand lachgas gebruikt én zorgt voor overlast of gevaarlijke situaties in het verkeer. Dat hoeft straks niet meer. Als iemand in zijn auto gasflessen en ballonnen vervoert zonder dat hij roekeloos rijdt, kan hij toch aan de kant worden gezet.

Invoering vanuit blauw perspectief
‘Wij doen ons best om de invoering voortvarend te regelen', aldus Woelders. 'Zaken zoals opleiding, werkproces en werkinstructies worden landelijk gecoördineerd en ontwikkeld. Dus de eenheden hoeven hier niet zelf mee aan de slag. De manier waarop we dat doen, zal zijn vanuit het perspectief van de blauwe collega’s. Het moet zo goed mogelijk passen in de huidige werkprocessen, zodat het zo min mogelijk extra werk oplevert.

Eerste gasvormige drug
Lachgas wordt een drug per 1 januari 2023. Voordat de politie kan handhaven moet er nog wel wat water door de zee. ‘We kunnen op 1 januari nog niet starten met de handhaving', zegt Woelders. 'Daarvoor moet er nog te veel geregeld worden.’ Zo wordt er momenteel bijvoorbeeld nog onderzoek gedaan naar hoe lachgas in ademlucht gedetecteerd kan worden. En er moet een oplossing gevonden worden voor het vervoer en de vernietiging van in beslag genomen lachgas. Woelders: ‘We proberen zo veel mogelijk aan te sluiten bij bestaande procedures voor inbeslaggenomen drugs, maar staan daarbij wel voor een uitdaging. Lachgas is de eerste gasvormige drug. Het is een gevaarlijke stof die de ozonlaag aantast; het is een broeikasgas. Dat betekent ook dat we scherp moeten zijn op het creëren van veilige arbeidsomstandigheden.’ De politie werkt aan een landelijk implementatieplan om de invoering van het verbod vorm te geven.

Grote risico’s
In juli verzocht de Raad van State om meer toelichting waarom een combinatie van minder ingrijpende maatregelen, zoals preventie, voorlichting en monitoring, op dit moment niet genoeg is om het gebruik en aanbod van lachgas te beperken. Lachgas blijft voor professionele doeleinden namelijk mogelijk om te gebruiken. De Raad van State vroeg zich af of het onderscheid duidelijk genoeg is en adviseert dit apart in een regeling bij wet meer af te bakenen. Dat betekent een nieuwe wetgevingsprocedure en zal veel tijd in beslag nemen.

Vanwege de en de noodzaak van het verbod, acht het kabinet het juist belangrijk om het lachgasverbod zo snel mogelijk in werking te laten treden. Ook is het kabinet van mening dat duidelijk is omschreven in welke gevallen gebruik van lachgas wel toegestaan is en in welke gevallen niet.

Legale toepassingen
De oorspronkelijke toepassingen van lachgas, zoals medisch lachgas, lachgas bestemd voor technische doeleinden en bestemd als voedingsadditief, blijven toegestaan en zijn dus uitgezonderd van het verbod. Wel verandert er voor deze gebruikers het een en ander, omdat de inkoop, verkoop, bezit en het ter handstellen van lachgas in gasflessen aan particulieren per 1 januari 2023 verboden is.

Voor de medische en technische sector moeten fabrikanten en groothandelaren van lachgas een opiumontheffing aanvragen op grond van de artikelen 6 en 8 van de Opiumwet. Fabrikanten en groothandelaren hebben dit nodig om handelingen met lachgas te mogen verrichten. De kleine ampullen met lachgas die vooral in de horeca gebruikt worden voor o.a. slagroomspuiten blijven toegestaan, maar mogen niet doorverkocht worden aan derden. Met betrokken partijen wordt komende weken besproken wat de veranderingen per 1 januari 2023 voor hen betekenen en hoe daarmee om te gaan.