Flinke stijging files op rijkswegen in 2016

Westlanden 15.02.2017 -  Voor wie dagelijks gebruik maakt van de rijkswegen zal het niet verbazen; de files in 2016 zijn flink gestegen.

De groei in afgelegde kilometers manifesteert zich met name in het begin van de spitsen en overdag.

De jaarfilezwaarte is met 13,1 procent gestegen naar 11,6 miljoen kilometerminuten. Files zijn, net als in 2015, meer over het wegennet verdeeld dan in het verleden. Belangrijkste file-oorzaak blijven de reguliere spitsfiles, gevolgd door ongevallen en incidenten.

Het aantal uren dat alle weggebruikers gezamenlijk extra hebben moeten reizen, onder andere doordat ze in de file stonden, is gestegen met 10,6 procent. Hiermee komt het reistijdverlies in 2016 op 61,4 miljoen uur voertuigverliesuren op jaarbasis.

Filetop 3

De A4 tussen Leidschendam en Zoeterwoude staat op nummer 1 in de filetop-10. Nummer 2 is de A20 Hoek van Holland > Gouda tussen Crooswijk en Terbregseplein en nummer drie iets verderop tussen Nieuwerkerk Aan Den Ijssel en Moordrecht

De meeste filetop-locaties bevinden zich in de Randstad. In 2016 is een aantal belangrijke tracébesluiten vastgesteld gericht op het oplossen van (toekomstige) bereikbaarheidsknelpunten, zoals de A24 Blankenburgverbinding, A16 Rotterdam en de Ring Utrecht.

Openstellingen

In 2016 zijn in totaal 15 nieuwe weggedeelten opengesteld. Het aandeel files door werkzaamheden bedroeg in 2016 2,9 procent. Rijkswaterstaat blijft hiermee onder de norm van 10 procent, zoals afgesproken met de Tweede Kamer (in 2006). In de eerste periode van 2017 staan 3 nieuwe openstellingen gepland. Daarnaast wordt op diverse locaties gewerkt.

Specifieke thema’s 130 km per uur

In 2016 is op een flink aantal trajecten de maximumsnelheid verhoogd, zodat nu op 1496 km (62 procent) van de autosnelwegen 130 km/h mag worden gereden (waarvan 54 procent de gehele dag en 8 procent alleen ‘s avonds en ’s nachts). Het aandeel is ten opzichte van 2015 met 13 procent gestegen.

Fileaanpak 2020

Sinds 2014 staan we in Nederland steeds vaker en langer in de file. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid heeft aangegeven dat de files naar verwachting tot 2021 toenemen met 38 procent t.o.v. 2015. Reden voor Rijkswaterstaat om hier op in te spelen en een pakket maatregelen ‘Fileaanpak 2020’ op te stellen. Rijkswaterstaat heeft eind 2016 opdracht gekregen om een deel van deze maatregelen uit te voeren en nader te onderzoeken of de overige maatregelen op termijn uitgevoerd kunnen worden. Maatregelen zijn bijvoorbeeld versneld en uitgesteld bergen van vrachtvoertuigen (afhankelijk van de drukte), pilot met inzet van weginspecteurs op ‘hotspots’ en op onderliggend wegennet (zodat zij sneller ter plaatse zijn) en het sneller openen van spitsstroken.

Gebruik van het Rijkswegennet

Het aantal afgelegde voertuigkilometers bedraagt over heel 2016 69,9 miljard. Dit is een stijging ten opzichte van 2015 met 3,1 procent. De laatste vier maanden van 2016 bedroeg de stijging 0,5 procent ten opzichte van de periode ervoor. De groei in afgelegde kilometers manifesteert zich met name in het begin van de spitsen en overdag.

Jaarlijks neemt het aantal afgelegde kilometers in de spitsen toe. Wat opvalt is dat dit jaar de groei in de kern van de spitsperiode (7:30-8:30 en 17:00-18:00) beperkt is en dat de groei zich met name manifesteert in aanvang van de spits (6:00-7:00 en 15:00-16:00) en tussen de spitsen (lijn ‘verschil 2015-2016’). De filelengte bedroeg op het hoogtepunt van de avondspits gemiddeld 215 kilometer.

2016 kende geen echt extreme filedagen. De drukste dagen waren in november waarbij regen in combinatie met de overgang naar de wintertijd en ongevallen zorgde voor langere files.

Ten opzichte van 2015 neemt de gemiddelde filelengte in de spitsen toe. De avondspits groeit het sterkst. De hinder uitgedrukt in de gemiddelde filelengte is het grootst in de avondspits en bedraagt rond 18.00 uur ongeveer 215 kilometer. In de ochtendspits is de filelengte rond 8.00 uur het grootst en bedraagt ongeveer 130 kilometer.  In 2016 werd ruim 67 procent van de filezwaarte veroorzaakt door reguliere spitsfiles (hoge intensiteit). Het aandeel filezwaarte veroorzaakt door ongevallen is ruim 19 procent, het aandeel door incidenten (pech, verloren lading, etc.) ruim 7 procent.

Drukke dagen

De top-5 van drukke dagen in 2016 werd voornamelijk veroorzaakt door weersomstandigheden in combinatie met ongevallen. De vijf drukste dagen van 2016 waren goed voor 4,5 procent van de totale filezwaarte van 2016. De filezwaarte in kilometerminuten op de drukste dag van 2016, staat “slechts” op plaats 60 in de historische filetop sinds 2000. In 2016 zijn er dus geen echt extreme filedagen geweest. Uit dit overzicht blijkt dat, net als in 2015, 4 van de 5 drukste dagen in november vallen. Hoewel november 2016, in tegenstelling tot 2015, geen extreme maand was qua neerslag speelde regen vaak een rol tijdens deze drukke dagen. 10 november was hierop een uitzondering.