Hogere sterfte tijdens recente hittegolf

Nederland 09.08.2019 - Tijdens de hittegolf in week 30 van 2019 overleden 2964 personen. Dit zijn bijna 400 personen meer dan in een gemiddelde week in de zomerperiode.

Tijdens de hittegolven in 2006 overleden per week bijna evenveel personen extra. Doordat er nu meer ouderen zijn, is de extra sterfte relatief gezien beperkt. Dat meldt het CBS naar aanleiding van vragen uit de media, op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

Dit jaar was er een landelijke hittegolf van 22 juli tot en met 27 juli. De hittegolf was kort, maar zeer hevig, met hogere temperaturen dan ooit gemeten in Nederland. In 2006 waren er twee hittegolven in juli. Met een lengte van 16 dagen was de tweede hittegolf van 2006 een van de langste en meest intense in zeker honderd jaar.

Sterfte stijgt met temperatuur
Uit eerder onderzoek van het CBS en het NIDI blijkt dat hoge temperaturen samenhangen met een verhoogde sterfte. In juli 2006, de maand waarin de hittegolven voorkwamen, stierven naar schatting duizend mensen meer dan in een gemiddelde julimaand. Tegenwoordig lijkt de samenhang minder sterk. Er is meer besef van wat te doen bij een hittegolf. Zo hebben de hittegolven in juli en augustus van 2018 nauwelijks geleid tot extra sterfte.

Dit jaar is de sterfte tijdens de hittegolf dus wel weer hoger. Mogelijk speelt mee dat er in het voorjaar van 2018 een lange koude periode met griep was, waarin veel personen zijn overleden. In het voorjaar van 2019 was dit niet het geval. Ook was de temperatuur tijdens de recente hittegolf hoger.

Extra sterfte onder tachtigplussers
De extra sterfte deed zich voornamelijk voor bij personen van 80 jaar en ouder. In de week van de hittegolf in 2019 overleden 1 687 personen van 80 jaar en ouder, 300 personen meer dan in een gemiddelde zomerweek.

Relatief gezien lag de sterfte bij ouderen tijdens de hittegolf in 2019 lager dan tijdens de hittegolven in 2006, maar hoger dan in een normale zomerweek en ook hoger dan tijdens de hittegolven in 2018. In week 30 van 2019 overleden 211 personen per 100 duizend inwoners van 80 jaar en ouder. In 2006 lag dat aantal tijdens de weken van de hittegolven (week 27, 29 en 30) nog op 262.

In de leeftijdsgroepen 65 tot 80 jaar en 0 tot 65 jaar lag het relatieve aantal overledenen tijdens de hittegolf juist lager vergeleken met dezelfde periode in eerdere jaren en vergeleken met de hittegolf in 2006.

Extra sterfte vooral in Oost-Nederland
De landelijke hittegolf in 2019 duurde 6 dagen. Regionaal waren er duidelijke verschillen in temperatuur. Met name in Oost-Nederland lag de temperatuur hoger en duurde de hittegolf langer dan in de rest van Nederland.

Ook in de sterftecijfers van week 30 zijn verschillen per regio te zien. In Oost-Nederland was meer extra sterfte dan in de andere landsdelen van Nederland. In Noord-Nederland was de sterfte lager dan tijdens de hittegolf in 2018. In Zuid-Nederland, waar de weeksterfte in de zomer relatief wat hoger ligt dan in de andere landsdelen, was de extra sterfte ook beperkt.