Kunstwerk van de Maand december: Steendijker Kluizen

Maassluis 28.11.2022 - In de jaren 60 van de vorige eeuw werd Maassluis opgescheept met een van de eerste gifschandalen.

De Steendijkpolder werd opgehoogd met baggerspecie uit de Rotterdamse havens. Eerst in 1983 werd duidelijk dat deze grond sterk verontreinigd was. Er waren toen echter al achthonderd huizen gebouwd. Naeen lang proces van vergaderen en onderhandelen werd begonnen met het afgraven van meer den een meter vuile grond om deze te vervangen door schone.

Foto 's Nel Wilkes

Dat dit voor de bewoners veel overlast bezorgde, behoeft geen uitleg. Besloten werd om de wijk een kunstwerk te schenken als een soort pleister op de wonde. Dit werd het kunstwerk De Steendijker Kluizen van Sander Rood. De kunstenaar zei er onder andere over: ‘Voorheen waren er putdeksels die de vervuilde grond afsloten. De kluisdeuren, vier stuks, kunnen openstaan omdat de ondergrond gesaneerd is. En daarom kan er bij iedere kluis een boom worden geplant als symbool voor vruchtbare aarde.’ De vier kluisdeuren kunnen worden gevonden aan de Einsteindreef, Dunantdreef, Zeemandreef en Einthovendreef. De locaties zijn ook te vinden op de website van de gemeente: www.maassluis.nl/kunstwerkenkaart

Briljant kunstenaar Sander Rood studeerde aan de Koninklijke Academie in Den Haag. Zijn voorkeur ging uit naar het uitvoeren van opdrachten in de openbare ruimte, omdat hij dan direct interacties tot stand kon brengen met het publiek. Op basis van vertrouwde vormen en kleuren kwam hij uit bij kunst die ontregelt of ontspoort. Zijn werk gaat over de (verstoorde) relatie tussen de mens en zijn omgeving. Menigeen zal zijn werken in eerste instantie nauwelijks als kunst ervaren. Ze zijn ‘net echt’. Ga zelf ervaren dat dit goed gelukt is.

‘Van putdeksels waaronder een en al smerigheid naar kluisdeuren van een te koesteren bodemschat’ is te lezen in het boek Beelden van Maassluis. In het boek Verhalende Gezichten van Maassluis wordt de kunstenaar geciteerd: ‘De kluisdeuren, vier stuks, kunnen openstaan omdat de ondergrond gesaneerd is. En daarom kan er bij iedere kluis een boom worden geplant als symbool van vruchtbare aarde.’

Bewoners van Maassluis zien het kunstwerk wel zitten. Ze zien er de humor van in: De geopende kluizen doen het leven ontmoeten, wat het klassieke beeld van ‘een kluis die iets waardevols bergt’ meer dan bekrachtigt. Ook zien ze er een verwijzing naar de kwetsbare natuur, die moet worden gekoesterd. Of: Je vraagt je af hoe het kan. Putten waar een boom uitgroeit. Erg leuk. Maar ook vanwege de locatie op een schoolplein vraagt iemand zich af of het niet wat uitdagender had gekund. Het kunstwerk roept vragen op en dat wordt vaak met kunst beoogd. En als de bewoners blij zijn met het kunstwerk is het ook geslaagd.

Op de website van de Culturele Raad is nog veel meer te lezen over dit kunstwerk en de kunstenaar: http://www.crmmaassluis.nl/kunstwerk/steendijker-kluizen/
Nieuw is dat daar ook gesproken tekst kan worden beluisterd. Dit betreft een initiatief van de Stichting Ogen en Oren tekort. Voor blinden en slechtzienden worden kunstwerken beschreven.

Het Kunstwerk van de Maand wordt door een gelijknamige werkgroep geselecteerd. Leden van de wekgroep: Mischa Koorneef (coördinatie), Jacques Visker (research), Nel Wilkes (fotografie) en Jan Buijsse (publicatie).