Mitch, de nekklem en de rellen

Den Haag 05.07.2015 - Na de dood van de 42 jarige Mitch Henriquez in Den Haag, laait het geweld op in de Haagse Schilderswijk.

Een wijk die niks te maken heeft met Moerwijk, de plaats waar het incident heeft plaatsgevonden. De raddraaiers die grotendeels uit deze wijk afkomstig zijn, hebben zich al eerder ernstig misdragen naar aanleiding van een ander voorval. Deze groepering heeft totaal niets met de dood van Mitch van doen, maar grijpt alles aan om te rellen en de samenleving te ontwrichten.

Types die door hun ondoordachte acties kwaad bloed zetten bij aldaar wonende winkeliers, maar ook bij de inwoners van Den Haag en plaatsen ver daarbuiten. Niet betrokkenen worden benadeeld en opgezadeld met hoge schadeposten en last but not least, mensen krijgen steeds minder vertrouwen en de achterdocht groeit steeds meer tegen personen die zich zo gedragen in de Nederlandse samenleving. De gedupeerden hebben net als de relschoppers geen enkele relatie of verbintenis met het slachtoffer.

Er is geen enkele compassie met de nabestaanden, men wil bloed zien, het liefst zoveel mogelijk. De familie van de overledene maant iedereen tot kalmte. Blijkbaar hebben deze “stoere jongens” het waanidee dat er respectloos omgegaan moet worden met deze situatie. Ophitsen, hersenspoelen, intimideren en bedreigen zijn de sleutelwoorden. Mensen en agenten in hun directe omgeving moeten het ontgelden. Men zoekt een zondebok omdat de politie iemand heeft “vermoord”. Hoe kortzichtig kan men zijn.

Ik heb de beelden van de aanhouding gezien en snap hoe lastig het is om iemand te arresteren die zich, om wat voor reden dan ook, hevig verzet. Door jarenlange praktijkervaring met de meest uiteenlopende situaties, weet ik dat er nooit opzettelijk een arrestant “vermoord” of dodelijk verwond zal worden door agenten. Dit in tegenstelling tot andere landen. Het is in ons land een tikje anders geregeld dan in Amerika bijvoorbeeld, waar om de haverklap dodelijke slachtoffers vallen bij, tijdens of na een aanhouding. Hetzelfde geldt voor de agenten die in de landen werken waar het gros van de raddraaiers vandaan komt. Hun ambtelijke tolerantiegrens ligt tientallen malen lager dan bij ons politiekorps.

Als bij het aanhouden om medewerking gevraagd wordt, dan heb je als redelijk denkend mens, gewoon aan dat verzoek te voldoen. Hoe onterecht het misschien ook lijkt of is in jouw ogen. Werk je niet mee, ga je dreigen of je agressief gedragen, dan vraag je om problemen en maak je zelf de keuze voor hardhandig optreden. In dit geval werd er, misschien grappig, gesuggereerd dat er sprake was van een vuurwapen. Een oncontroleerbaar gegeven op het moment suprême. Tel daarbij op de grote mensenmassa die op de been is en de grond voor een aanhouding is gewettigd.

Vergelijk het met de grappig bedoelde opmerking -“Ik heb een bom bij me”- van een vliegtuigpassagier. Het vliegtuig blijft aan de grond tot het tegendeel bewezen is. Niemand klaagt over deze voorzorgsmaatregel. Wordt vervolgens de “bomlegger” (hardhandig) aangehouden cq stevig overmeesterd, dan zal niemand bezwaar maken. De eigen veiligheid is op dat moment immers in het gedrang. In het geval van Mitch gaat het over het aanwezig zijn van een vuurwapen, te midden van een grote menigte. Wat nu als het wapen aangetroffen of gebruikt zou zijn? Of zijn we het schietincident in Arnhem in 2010 tijdens Rio aan de Rijn vergeten? Er geschoten midden in een grote menigte. Het incident kon men niet voorkomen. Nu kon een mogelijke gevaar setting bijtijds verhinderd worden door tijdig ingrijpen van de politie. Zouden roeptoeteraars en raddraaiers lovend over de politie gesproken hebben als ze terecht ingegrepen hadden? Of hadden ze partij gekozen voor de schutter vanwege zijn extra “onverwachte” bijdrage aan de activiteiten? Misschien is zelfs het voorkomen van incidenten al “rel” waardig?

Laten we reëel blijven en niet op voorhand alles aangrijpen om slachtoffer of “dader(s)” publiekelijk aan de schandpaal te nagelen en af te maken. Er wordt primair gedacht door al die betweters, die achteroverleunend in hun stoel makkelijk kunnen ventileren en relativeren.

Het feit dat iemand tijdens of na een arrestatie het leven laat, is diep triest. Mitch heeft fouten gemaakt door dingen te roepen en zich te verzetten tegen zijn aanhouding. We kunnen spreken van een grote inschattingsfout. (Onbedoeld) kostte die fout zijn leven. Zijn actie gaf aanleiding tot reactie.

Heeft de politie fouten gemaakt in deze casus? Zeker wel. De motieven tot overmeesteren kan ik begrijpen, het hardhandig ingrijpen bij verzet kan ik billijken. Ik sta er vaak genoeg bij als personen tijdens mijn aanwezigheid overmeesterd worden. Ook weet ik als geen ander, waar arrestanten toe in staat zijn en hoe men zich zinloos tot het uiterste verzet.

Ik denk vaak; als je gewoon meewerkt en de armen achter je rug doet, dan is het circus direct voorbij en kan je lopend de politieauto in. Er hoeft geen druppel bloed te vloeien, hoe moeilijk kan het zijn?Op het bureau krijg je een bak koffie en kan je, mits je normaal doet, makkelijk zittend en (on)geboeid je verhaal doen. Ondanks de vrije keuze die men heeft, kiest men vaker voor de confrontatie, met alle gevolgen van dien.

Terugkomend op de agenten in kwestie. Zij begaan een andere inschattingsfout dan Mitch met desastreuze gevolgen. Een fout die onherroepelijk blijkt te zijn. Er valt niets goed te praten maar het is wel begrijpelijk cq verklaarbaar. Een ervaren hulpverlener ziet op het filmpje dat het foute boel is met het slachtoffer. Het van lig- naar zitstand tillen van een slap lichaam, het voorover knikken van het hoofd en het ontbreken van verzet en/of leven. Voor de aanwezige agenten een totaal onwerkelijke situatie. Na een schietincident weet je dat er letsel is bij een verdachte. Met het toepassen van een dodelijk verlopende verwurging heeft geen enkele agent, tot op heden, ervaring.

Als agenten met een reanimatie melding geconfronteerd worden, is het op voorhand duidelijk wat ze aan zullen treffen. Nu hebben ze een arrestant in een reanimatie-setting gebracht zonder dat ze dit realiseren Iets wat nooit voorkomt. Hun houding op het eerste gezicht is er één van onmacht. Het besef dat de arrestant plotseling patiënt is geworden dringt niet tot ze door. Hun onmacht gaat over in een paniekreactie. Wat is hier in vredesnaam aan de hand? Wat gebeurt er met hem? Wat mankeert hem ineens? Vergeet niet; het zijn agenten, geen medici of ambulancehulpverleners.

Uit ervaring en onderzoeken weten we: Hoe meer toeschouwers er zijn, hoe minder snel iemand geneigd is iets te doen. Iedereen wacht op het moment tot de ander wat gaat doen of ondernemen

Hiermee verspelen ze kostbare minuten. Dat zie je in dit specifieke geval gebeuren. Men kijkt elkaar aan en is de draad kwijt, men weet niet wat er gedaan moet worden. Kort daarvoor hebben ze een grote lichamelijke inspanning moeten leveren om Mitch te overmeesteren en het adrenaline peil is hoger dan normaal. Behalve Mitch moeten ze ook omstanders in de gaten houden. Gaat het verder escaleren? Allemaal zaken die meespelen.

De wet van Murphy treedt op. De chaos is compleet. Ik ben van mening dat men direct bij het constateren van de bewusteloze toestand van het slachtoffer controles uit had moeten voeren. Is er een polsslag en/of ademhaling? Is de persoon bewusteloos? Eenvoudig uit te voeren controles, maar door paniek achterwege gelaten of te laat uitgevoerd. Was men direct na het constateren van de hartstilstand gestart met reanimeren dan was het verloop hoogstwaarschijnlijk anders geweest. Zuurstofgebrek als gevolg van de nekklem had door reanimatie verholpen kunnen worden als men het geweten en onderkend had.

Zou de oorzaak niet de nekklem, maar een achterliggend lijden zijn, zoals een hartinfarct of embolie, dan was reanimatie ook de aangewezen behandeling geweest. Agenten zijn opgeleid in reanimatie technieken en velen hebben het in de praktijk reeds toegepast. Als iemand overlijdt door een gebrek aan hulp dan is dit voor de nabestaanden een hard gelag. Maar ook voor de betrokken agenten die zich later realiseren wat er is voorgevallen en wat ze onbewust achterwege hebben gelaten. Als je niet weet wat je moet doen, is adequate hulpverlening (bijna) onmogelijk.

Ik hoop voor de relschoppers dat dit artikel hun tot nadenken stemt.

Niet alles is terug te voeren op discriminatie, intimidatie, respect tonen of welke benaming je er ook aan geeft. Vergeet niet de onderstaande uitspraak, hij kan morgen op jou van toepassing zijn: “HODI MIHI, CRAS TIBI” ( Heden Ik, Morgen Gij)

Ik wens de nabestaanden van Mitch en de betrokken agenten veel sterkte, wijsheid en kracht toe in deze tumultueuze dagen.

R.A. de Jong Ambulancemedewerker