Stand van zaken energietransitie in Westland

Westland 19.10.2016 - De fractie CDA Westland heeft in augustus collegevragen gesteld over de stand van zaken rondom energietransitie.

Ingevolge het bepaalde in artikel 42 van uw "Reglement van Orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de Raad van de gemeente Westland 2016", beantwoorden zij deze vragen.

Vraag 1

Op welke wijze denkt Coalitie HOT een versnelling te realiseren in de energietransitie?

Antwoord 1

Door het ondersteunen van projecten van initiatiefnemers uit de glastuinbouw verwacht de Coalitie HOT de komende 3-4 jaar in ieder geval een vijftal nieuwe (aardwarmte) projecten te realiseren.

Daarnaast is de herstructurering gericht op de realisatie van nieuwe glastuinbouwcomplexen. Nieuw te bouwen kassen zijn energiezuiniger dan bestaande kassen. Het gebruik van nieuwe technieken en toepassingen zal bijdragen aan de energietransitie. 

Vraag 2

Heeft de gemeente Westland een regierol bij het plannen van de locaties van de aardwarmteboringen waardoor zo een efficiënte benutting van het potentieel aan boringen plaatsvindt, een warmtenet gerealiseerd kan worden en een effectief warmtenet ingericht kan worden? Met andere woorden: volgen we een organisch proces of komt er een blauwdruk?

Antwoord 2

Het realiseren van een blauwdruk zoals in de vraag aangegeven is slechts mogelijk als Westland houder van een Westland brede opsporingsvergunning is en daarnaast alle investeringen in alle boringen doet. Westland heeft geen opsporingsvergunning en Westland faciliteert de energietransitie.

Dit neemt niet weg dat het streven van Westland is om de ondergrond zo optimaal mogelijk te benutten en zo veel mogelijk eindafnemers gebruik te laten maken van geothermische warmte. Westland heeft daartoe geologische studies laten uitvoeren. Daarbij is vooral gekeken hoe de mogelijke aardwarmtedoubletten zo optimaal mogelijk verdeeld kunnen worden over het Westland. Daarnaast is de warmtevraag per tuinbouwcluster berekend. Op basis van geologisch aanbod en warmtevraag wordt getracht te komen tot optimalisatie.

Westland Infra en HVC onderzoeken de mogelijkheid om een investeringsmaatschappij op te richten. Een dergelijke investeringsmaatschappij zou bij haar investeringsbeslissingen rekening kunnen houden met de in opdracht van Westland uitgevoerde geologische- en warmtevraag studies. 

Vraag 3

In hoeverre zijn de financiering en de boorrisico’s van nieuwe aardwarmteboringen een belemmering waardoor ontwikkelingen zouden kunnen stagneren?

Antwoord 3

Financiering en boorrisico’s zijn belemmeringen voor de aardwarmteprojecten.

Financiering: aardwarmteboringen zijn kapitaalintensief. Niet van ieder bedrijf kan worden verwacht dat er voldoende beschikbaar vermogen is om deel te nemen in een aardwarmteproject.

Boorrisico’s: Aardwarmteboringen zijn risicovol. Er zijn geen verzekeraars die de risico’s van aardwarmteboringen dekken. Het Rijk voorziet hier in met de RNES regeling. Deze regeling is van toepassing tijdens de boorfase maar niet tijdens de exploitatiefase. Exploitatierisico’s zoals het stilvallen van productie of injectie is dus niet verzekerbaar en een risico.

Vraag 4

Wat is de stand van zaken aangaande het oprichten van het Duurzame Energiefonds?

Antwoord 4

Wij stellen in de komende begrotingsbehandeling voor om gelden beschikbaar te stellen voor een Duurzaamheids- / Energiefonds. De gelden uit het Energie- of Duurzaamheidsfonds kunnen samen met de partners uit de Coalitie HOT worden besteed als garantie / investering in energieprojecten. Met de partners in Coalitie HOT worden hiertoe de mogelijkheden onderzocht. Het doel van een dergelijk investerings- / garantiefonds is om de hierboven onder vraag 3 genoemde belemmeringen op te heffen.

Vraag 5

Is het gezien deze ontwikkelingen nog nodig om gebruik te gaan maken van restwarmte/kolenwarmte?

Antwoord 5

Er kan ruimte zijn voor restwarmte als onderdeel van de energiemix. Voorwaarde is dat dit bijdraagt aan de verduurzaming en van meerwaarde is voor het te ontwikkelen warmtenet in Westland.

Westland heeft het Landbouw Economisch Instituut laten onderzoeken hoe groot de warmtevraag in Westland is. Uit dat onderzoek komt naar voren dat de vraag van tuinders naar externe (niet op het bedrijf geproduceerde warmte) nu relatief laag is. De reden hiervan is dat tuinders met warmtekracht installaties voor een groot deel in de warmtevraag voorzien. Met name voor de productie van elektriciteit en CO2. Inzet van Westland en de glastuinbouwsector is de energievoorziening te verduurzamen door toepassing van geothermie, restwarmte en ‘power to heat’. Op die manier wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de duurzaamheidsambities.

De voorwaarden waaronder Westland bereid is medewerking te verlenen aan de aanleg van een grootschalig warmtenet zijn zoals eerder gewisseld en ook telkenmale kenbaar gemaakt:

-                                                                              Warmtenet dient aantoonbaar duurzaam te zijn;

-                                                                              Warmtenet moet zicht bieden op eindigheid fossiele brandstoffen;

-                                                                              Aanleg van grootschalige warmte infrastructuur dient gepaard te gaan met de mogelijkheid van vrije in- en uitkoppeling en vrije toe- en uittreding waarvan zo veel mogelijk eindgebruikers Westland breed gebruik kunnen maken (level playing field);

-                                                                              Beheer, onderhoud en exploitatie van grootschalige infrastructuur is bij voorkeur in handen van een onafhankelijk netbeheerder;

-                                                                              De aanleg van grootschalige infrastructuur dient gepaard te gaan met de realisatie van een open warmtemarkt en handelssysteem;

-                                                                              Technische uitwerking dient zodanig te zijn dat zowel aardwarmte als industriële restwarmte kunnen worden toegepast;

-                                                                              Uitbreiding van CO2 levering dient gewaarborgd te zijn;

-                                                                              Tuinders dienen betrokken te zijn (bij voorkeur voor en door tuinders);

-                                                                              Potentie van geothermie in Westland moet kunnen worden ingeschat in relatie tot de warmtevraag;

-                                                                              Ondersteunen dat WKK’s een rol kunnen blijven vervullen in de energietransitie.

Daarnaast speelt nadrukkelijk de ontwikkeling van toenemende marktvraag naar steeds duurzamer gedeelde producten. Deze ontwikkeling zal alleen maar in belang toenemen. Mede ook vanuit dat perspectief staat restwarmte uit kolencentrales onder toenemende maatschappelijke druk. In verband hiermee geven wij prioriteit aan de versnelde realisatie en toepassing van duurzame bronnen, zoals aardwarmte.

In relatie tot de warmterotonde dient het economisch perspectief van restwarmte en de beschikbaarheid van bronnen helder te zijn. De aanlegkosten voor een hoofdtransportleiding vraagt een majeure investering. De investeerder daarin dient duidelijk te zijn en inzicht te geven in de effecten van de aanlegkosten op de prijs voor de warmte.

Het Havenbedrijf werkt momenteel aan een haalbaarheidsstudie. Wij verwachten de uitkomsten daarvan in oktober en zullen deze toetsen aan de hiervoor benoemde punten.

Wij gaan er vanuit uw vragen met deze brief te hebben beantwoord.

Burgemeester en wethouders van Westland,

de secretaris,                       de burgemeester,