Sneltesten in teststraten binnenkort in te zetten als zelftesten

Den Haag 06.03.2021 - De antigeen-sneltesten die momenteel in teststraten gebruikt worden om te testen op corona,

kunnen binnenkort ook ingezet gaan worden als zelftest. Een zelftest is een test die iemand bij zichzelf kan afnemen. Fabrikanten van sneltesten kunnen nu een aanvraag doen om hun test ook als ook zelftest toe te mogen passen. Deze testen krijgen een speciaal korter stokje, zodat iedereen eenvoudig thuis of met begeleiding een test bij zichzelf kan afnemen. De zelftesten worden beschikbaar gesteld voor werkgevers en voor het onderwijs. Daarnaast zal het ook mogelijk worden om zelftesten in de supermarkt of bij de drogist te kopen. De verwachting is dat de eerste zelftesten in april op de markt komen.

Zelftesten breed inzetbaar
Uiteraard moeten mensen met klachten zich meteen laten testen. Maar ook voor mensen zonder klachten kan testen heel nuttig zijn. Want soms hebben mensen het virus wel, terwijl ze geen klachten voelen. Daarom wordt er steeds meer preventief getest. Hoewel een test altijd een momentopname is, kunnen met de inzet van zelftesten besmettingen bij mensen zonder klachten eerder opgespoord worden en kunnen zij eerder in isolatie gaan. Dat verkleint de kans op verspreiding. Minister de Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport): “Zo kunnen we het virus de pas afsnijden. Om dat eenvoudig en laagdrempelig te maken bieden we zo een nieuwe mogelijkheid: niet de mensen naar de test, maar de testen naar de mensen. We maken het daarom nu in Nederland mogelijk dat producenten van goede sneltesten daar ook een zelftestversie van maken.”

Zelftesten zijn straks breed en op grote schaal inzetbaar en kunnen een grote rol gaan spelen in de aanpak van de pandemie. Zodra de eerste zelftesten beschikbaar zijn in Nederland, zullen deze ingezet worden om het veiliger te maken om naar school en het werk te gaan, waar thuiswerken geen optie is. Werkgevers en onderwijsinstellingen kunnen personeel en leerlingen onder begeleiding een test bij zichzelf af laten nemen. Momenteel lopen er proeven op scholen voor zelfafname onder begeleiding. Er kijkt dan een arts of zorgprofessional mee. De overheid geeft een financiële bijdrage voor scholen en bedrijven die met deze begeleide zelfafname aan de slag gaan. Uiteindelijk moet ook volledige zelfafname, zonder begeleiding, mogelijk worden. Consumenten kunnen zelftesten dan kopen in de supermarkt, bij drogisterijen en apotheken.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat antigeensneltesten een goede betrouwbaarheid hebben en zeer geschikt zijn als zelftest. Zelfafname vraagt wel een duidelijke instructie of begeleiding door een geschoold iemand. Ook wordt bij zelfafname een speciale verkorte swab – het wattenstaafje – gebruikt. Dat maakt het prettiger en veiliger om bij jezelf een monster af te nemen.

Tijdelijke ontheffing aanvragen
Omdat sneltesten nu nog formeel medische hulpmiddelen zijn die alleen onder medische verantwoordelijkheid van een arts gebruikt mogen worden, kunnen zij niet zomaar als zelftest op de markt worden gebracht. Daarom krijgen fabrikanten en leveranciers van een antigeensneltest vanaf deze week de mogelijkheid om een ontheffing aan te vragen voor hun product om deze als zelftest te kunnen gebruiken. Producenten van antigeensneltesten moeten aan voorwaarden voldoen om ontheffing te kunnen krijgen. Zo moet er tenminste al een CE-markering zijn voor het product als antigeensneltest voor professioneel gebruik en moet de test gevalideerd zijn voor gebruik als zelftest. De ontheffing kan binnen een week verleend worden. De complete lijst van voorwaarden, inclusief aanvullende informatie, vindt u in de ‘Procedure voor ontheffing voor antigeensneltesten’. Verleende ontheffingen gelden in eerste instantie tot en met 31 december 2021.

Een groep van experts is door het ministerie gevraagd om voor het einde van deze maand te komen met een praktische oplossing om het gebruik van antigeentesten via begeleide zelfafname makkelijker mogelijk te maken voor bedrijven en in het onderwijs.